Acil Serviste Pulmoner Emboli Tanısı Alan Hastalarda Plazma Laktatının Prognostik Rolü

Abstract

Amaç: Pulmoner emboli (PE) en sık görülen üçüncü akut kardiyovasküler hastalıktır. Acil servisde 1 Ocak 2021 ile 1 Temmuz 2023 tarihleri arasında PE tanısı alan hastaların retrospektif analizi yapıldı. 2019 Avrupa Kardiyoloji Cemiyeti (ESC) algoritmasına venöz laktat eklenmesi risk sınıflandırmasını iyileştirebilmekle birlikte, çalışmamızda da yüksek laktat seviyesi ile ilişkili sağ ventrikül fonksiyon bozukluğu kombinasyonu ile acil serviste erken tedavi kararları ve mortalite tahminlerinde yol göstermede katkıda bulunması öngörülmektedir. Gereç ve Yöntem: Retrospektif olarak, hastaların demografik verileri, vital bulguları, ek hastalıkların varlığı ve plazma laktat düzeyleri ile sonlanımları analiz edildi. 30 günlük mortaliteyi öngörmede ‘Pulmonary Embolism Severity Index’ (PESI), sağ kalp yetmezliği ve plazma laktat seviyeleri istatistiksel olarak analiz edildi. Bulgular: Çalışmada PE tanısı alan 104 hastanın kategorik parametreleri; %52,9’u (n=55) kadın, %48,1’i (n=50) sigara kullanıyor ve %91,3’ünde (n=95) de ek hastalıkları var idi. %19,2’sinde (n=20) sağ ventrikül yetmezliği saptanmış olup, mortalitesi de %24,96 idi. Sağ ventrikül yetmezliği olan hastaların ortanca plazma laktat düzeyleri (2,25 mmol/L), sağ ventrikül yetmezliği gelişmeyenlere (1,7 mmol/L) kıyasla anlamlı yüksek idi (p=0,01). PESI sınıflamasına göre plazma laktat düzeylerinin karşılaştırılmasında Sınıf I (1,3 mmol/L) – II (1,9 mmol/L), Sınıf I (1,3 mmol/L) – IV ( 2,4 mmol/L), Sınıf I (1,3 mmol/L) – Sınıf V (1,9 mmol/L) ve Sınıf III (1,6 mmol/L) - IV (2,4 mmol/L) arasında istatistiksel olarak anlamlı fark mevcuttu (p