TELOMERE LENGTH AND NUTRITION: POTENTIAL MECHANISMS

Abstract

Telomer uzunluğu yaşlanma ile ilişkili olduğu bilinen, genetik ve çevresel faktörlerden etkilenen bir biyogöstergeçtir. Telomer uzunluğunun belirlenmesinde etkili olan en önemli faktörlerden biri olan beslenme bir çevresel faktör olarak karşımıza çıkmaktadır. Oksidasyon ve inflamasyon süreçlerini etkileyerek telomerlerin uzamasına veya kısalmasına yol açabilmektedir. Anti-inflamatuvar olduğu bilinen tam tahıllar, yağlı tohumlar ile antioksidan bakımından yüksek içeriğe sahip meyveler ve sebzeler, antioksidan özelliği olan vitaminler, mineraller ve polifenoller telomerlerin uzamasına veya korunmasına yardımcı olabilirler. İnflamasyonu ve oksidasyonu arttırabilen bazı besin grupları ve besin öğeleri ise telomerlerin kısalmasına yol açabilmektedir. Bu derlemenin amacı beslenme ve telomer uzunluğunun ilişkisi ve telomerleri etkileyen potansiyel mekanizmaları incelemektir. Tam tahıllarda bulunan posa ve biyolojik aktif bileşenler, sebze ve meyvelerde bulunan antioksidanlar ve balıkta bulunan omega-3 gibi bileşenler telomerlerin uzamasına yardımcı olurken, özellikle işlenmiş ette bulunan nitrat ve nitrit gibi bileşenler telomerlerin kısalmasına yol açmaktadır. Telomer uzunluğunun diyetsel faktörler açısından korunmasında meyve ve sebzeden zengin, uygun seviyelerde kurubaklagil ve kuruyemiş içeren, kırmızı et bakımından sınırlı ve sağlıklı yağlar içeren bir diyet tüketimi oldukça önemlidir.