Affiliation:
1. Hamur Merkez Aile Sağlığı Merkezi
2. Hatay Mustafa Kemal University Faculty of Medicine
Abstract
Amaç: Kolorektal kanser (KRK) tanılı hastaların yakınlarının ve yakınında kolorektal kanser tanısı olmayan hastaların kanserden korunmaya yönelik bilgi ve tutumlarının değerlendirilmesi ve karşılaştırılması amaçlanmıştır. Yöntem: Çalışma, Mustafa Kemal Üniversitesi Hastanesi Onkoloji Polikliniği’ne başvuran KRK hasta yakınları ile Aile Hekimliği Polikliniği’ne başvuran ailesinde KRK olmayan hastalar ile yapıldı. Veri toplamada, araştırmaya katılan bireylerin kişisel özelliklerini belirlemeye yönelik araştırmacı tarafından hazırlanan anket ve sağlık inançlarını belirlemeye yönelik 'Kolorektal Kanserden Korunmaya Yönelik Sağlık İnanç Modeli Ölçeği' kullanılmıştır. Bulgular: 120 katılımcının yaş ortalaması 36,59±12,7 yıl, %55,8’i (n=67) kadın, %65,8’i(n=79) evli olup %69,2’si (n=83) kentte yaşamaktadır. Bilgisizlik (%38,3) en sık bildirilen tarama yaptırmama nedeniydi. Kontrol grubunun güven yarar algısı puan ortalaması vaka grubunun puan ortalamasından anlamlı olarak yüksek saptandı (p=0,018). Sonuçlar: Çalışmamızda birinci derece yakınlarında KRK olanların güven yarar algısı ailesinde KRK olmayanlara göre daha düşük bulunmuştur. KRK taraması ile erken tanı konabileceği bilgisi ise birinci derece yakınlarında KRK olanlarda yüksek olması beklenirken gruplar arasında farklılık bulunamamıştır. Bu durum kolorektal kanser taraması için danışmanlık verilirken bireye yönelik risklerin değerlendirilmesi ve eğitimlerin güncellenmesi gerekliliğini ortaya çıkarmaktadır.
Publisher
Turkish Journal of Family Medicine and Primary Care
Reference23 articles.
1. 1. Global Cancer Observatory: Cancer Today. International Agency for Research on Cancer; 2020. https://gco.iarc.fr/today/online-analysis-pie (Erişim tarihi:05/01/2022)
2. 2. Navarro M, Nicolas A, Ferrandez A, Lanas A. Colorectal cancer population screening programs worldwide in 2016: An update. World J Gastroenterol. 2017;23(20):3632-42.
3. 3. Babaoğlı AB, Büyüközmen E, Can FE. İzmir’de Toplumda Kanser Tarama Testleri Farkındalığı ve Bireylerin Kanser Tarama Testlerine Katılımını Etkileyen Faktörler. Med J West Black Sea 2021;5(2): 173-181
4. 4. Sancaktar E, Tuncer Ö. Erişkin kişilerin kolorektal kanser risk faktörleri ve erken tanı yöntemleri hakkındaki bilgi, tutum ve davranışlarının incelenmesi. Türk Aile Hek Derg. 2021;25(2):53-8.
5. 5. Tuohy TM, Rowe KG, Mineau GP, et al. Risk of colorectal cancer and adenomas in the families of patients with adenomas: a population-based study in Utah. Cancer 2014; 120:35