YÜKSEKOKUL ÖĞRENCİLERİNİN HUMAN PAPİLLOMA VİRÜS ENFEKSİYONU VE AŞILAMASINA İLİŞKİN BİLGİ DÜZEYLERİ VE SAĞLIK İNANÇLARI

Abstract

Giriş: Kadın genital sistem kanserleri arasında serviks kanseri en sık görülen kanserlerden biridir. Human Papilloma Virüs (HPV) aşılarının, HPV ile ilişkili hastalıkların yükünü azaltmada ve kansere ilerleyen prekanseröz lezyonları önlemede yüksek etkinlik gösterdiği bilinmektedir. Özellikle HPV enfeksiyonu için yüksek risk altındaki üniversite öğrencileri arasında HPV aşılama oranları oldukça düşüktür. Bu çalışmada Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu öğrencilerinin, HPV enfeksiyonu ve aşılaması hakkındaki bilgi düzeylerinin belirlenmesi ve konuya ilişkin sağlık inançlarının değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Yöntem: Araştırma tanımlayıcı tiptedir. Evrenini 2022-2023 öğretim yılında Başkent Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu’na devam eden kız öğrenciler oluşturmuştur. Araştırmaya katılanlara online anket uygulanmıştır. Araştırmada; soru formu, HPV Bilgi Skalası-Kısa Form, HPV Enfeksiyonu ve Aşılamasına ilişkin Sağlık İnanç Modeli Ölçeği kullanılmıştır. Verilerin analizinde IBM SPSS 25.0 programı kullanılmıştır. Bulgular: Araştırmaya 628 kız öğrencinin 546’sı (%86,9) katılmıştır. Öğrencilerin HPV bilgi puanlarının ortalaması 2,73±2,46'dır. Baba ve anne eğitim durumuna göre HPV bilgi puanları arasında anlamlı fark saptanmıştır (p=0,002; p=0,047). HPV Enfeksiyonu ve Aşılamasına ilişkin Sağlık İnanç Modeli Ölçeği alt boyutlarının Cronbach alpha değerleri 0,77-0,84 arasında bulunmuştur. Ölçek alt boyutları arasında algılanan ciddiyet puanı en yüksek olup algılanan engel puanı en düşüktür. HPV aşısının serviks kanseri için koruyucu olduğunu bilenlerin oranı %31,5 olarak saptanmıştır. HPV aşısını yaptıranların oranı %2,9‘dur. Aşı hakkında bilgi sahibi olmama, aşı yaptırmama nedenleri arasında %60,8 ile ilk sırada yer almaktadır. Bir hekimin önermesi durumunda aşı yaptırmak isteyenlerin oranı %49,8’dur. Sonuç: Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu öğrencilerinin, HPV ve aşısı hakkında yeterli bilgiye sahip olmadığı görülmüştür. Müfredatta gerekli düzenlemeler yapılarak, HPV enfeksiyonu ve aşısıyla ilgili kapsamlı bir eğitim verilmelidir ve öğrencilerde konuyla ilgili farkındalık artırılmalıdır. Koruyucu sağlık hizmeti veren sağlık kuruluşlarının farkındalık programlarında görev almalarının aşılanma oranını artıracağı düşünülmektedir. HPV aşısı ile serviks kanserinin önlenebilir bir hastalık olduğu bilinci topluma kazandırılmalıdır.