Türkiye’de Wellness Kavramına İlişkin Lisansüstü Araştırmaların Bibliyometrik Analizi

Abstract

Wellness, “sadece hastalığın olmaması değil, fiziksel, zihinsel ve sosyal olarak tam bir iyilik hali” olarak tanımlanmaktadır. Bu betimsel çalışma wellness ile ilgili lisansüstü çalışmaların incelenmesi, analizi ve sınıflandırılmasını amaçlamaktadır. Türkiye’de Ulusal tez merkezine 30.06.2022 tarihine kadar yüklenen wellness temalı 46 lisansüstü tez incelenmiştir. Tanımlayıcı istatistik analiz yöntemlerinden olan yüzde (%) ve frekans (n) analiziyle elde edilen sonuçlar değerlendirmeye alınmıştır. Wellness konusu içeren lisansüstü tezlerin 17 tanesinin 2020 yılı sonrasında yazıldığı görülmektedir. Wellness konusu içeren tezleri 10 tanesi doktora tezi, 33 tanesi yüksek lisans tezi, 3 tanesini ise tıpta uzmanlık tezidir. 31 tanesi ruhsal, 9 tanesi fiziksel, 4 tanesi duygusal, 3 tanesi sosyal, 1 tanesi mesleki wellness alt boyutlu tezlerden oluşmaktadır. 8 tanesi randomize kontrollü deneysel, 6’şar tanesi betimsel ve nicel, 4’er tanesi tanımlayıcı ve anket, 3 tanesi ilişkisel tarama modeli içeren tezlerden oluşmaktadır. Tezlerde kullanılan değerlendirme yöntemleri oldukça fazla sayıdadır. Araştırmada incelenen konu üzerine yapılan istatistiksel analiz ve lisansüstü tezler ile ilgili olarak; wellness konusunun akademisyenler tarafından çalışma alanı olarak yeteri kadar ilgi göstermedikleri görülmektedir. Wellness sadece hasta bireylerin tedavisi için değil aynı zamanda mevcut iyilik halinin sürdürülmesini kapsamaktadır. Wellness programı içeren merkezlere talep her geçen gün artmaktadır. Bu durumun sağlık turizmi ve ekonomiye önemli katkıda bulunacağı göz önüne alınarak wellness konusu alanında bilginin geliştirilmesi için daha çok lisansüstü araştırmalara ihtiyaç duyulduğu söylenebilir.