Kitap İncelemesi: Michael Pollan, Arzunun Botaniği, Sevin Okyay (Çeviri), Domingo, 2011, 232 s.

Abstract

Arzunun Botaniği kitabı, New York Times çok satanlar listesine giren ve iki saatlik bir belgesel olarak yayınlanan bir eserdir. Kitap temelde bitkilerin türlerini hayatta tutmak için insanlar tarafından arzulanır hale gelerek "insanı çalıştır" stratejisi geliştirdiklerini öne sürmektedir. Bu durumu açıklamak üzere Pollan kitabını; tatlılık-elma, güzellik-lale, sarhoşluk-marihuana ve kontrol-patates olmak üzere dört ayrı bölümde hazırlamıştır. Çalışmaya konu olan sarhoşluk-marijuana bölümünde yazar sarhoşluk yapan bitkilerin hayvanlar ve insanlar tarafından evrimsel dezavantajına rağmen uzun yıllardır kullanılageldiğini ifade etmektedir. Kullanım yaygınlığından sonra yazar kenevir yetiştirme deneyiminden yola çıkarak ABD’de ve Hollanda’da marijuanaya uygulanan yasal yaptırımları karşılaştırmaktadır. İlerleyen kısımlarda ise Pollan sarhoşluk kavramı üzerinde durmuş, sarhoşluğun biyolojik temelini ve insanların neden sarhoş olmak istediğini anlamaya çalışmıştır. Sonuç olarak, hangi bitkinin kendisini nasıl tercih edilebilir kıldığı kısmı soru işaretleri doğursa da, bitkilerin insanları çalıştır stratejisi geliştirerek kendi devamlılığını sağladığı fikri homosantrik (insan merkezli) düşünceleri derinden sarsan özgün bir bakış açısı sunmaktadır. Marijuana bölümü ise sarhoşluk etkisi yaratan maddelerin insanlar ve hayvanlar tarafından neden ve nasıl tercih edildiğinden daha çok, kenevir bitkisinden marijuana elde etmenin inceliklerinden ve sarhoşluk etkisi yaratan pek çok bitki ve ya maddeden (41 adet) bahsetmektedir. Tüm bu detaylandırma sarhoşluğa övgü düzeyine varacak öznel ifadelerle birlikte kitabı bağlamından uzaklaştırmaktadır. Oldukça özgün bir bakış açısından yola çıkan kitabın üçüncü bölümünde esrar başta olmak üzere sarhoşluk veren bazı maddelerin kullanımını özendirici olabileceği gözlemlenmiştir.