Madde Kullanım Bozukluğuna Aile Perspektifinden Bir Bakış

Abstract

Madde kullanım bozukluğu aileyi derinden etkileyen ve aileden etkilenen biyolojik, psikolojik ve sosyal boyutları olan bir hastalıktır. Alanyazında madde kullanım bozukluğuna sebep olan birçok faktör belirlenmiştir. Belirlenen faktörler arasında aile de önemli bir yer arz etmektedir. Bu kapsamda mevcut araştırmada ise madde kullanım bozukluğunu aile perspektifinden değerlendirmek amaçlanmıştır. Aile, madde kullanım bozukluğu için potansiyel bir risk faktörü olarak görülürken aynı zamanda koruyucu nitelikleri olduğu da bilinmektedir. Genetik faktörler, ailede madde kullanımı olan bir üyenin olması, aile ilişkileri ve ebeveynlik stilleri ailenin potansiyel riskli yönlerini oluşturmaktadır. Koruyucu yönleri ise aile ilişkilerinin iyi olması ve işlevsel ebeveynlik stilleri olarak değerlendirilebilir. Madde kullanım bozukluğu geliştikten sonra ise ailenin tedaviye katılımının önemli bir etmen olduğu bilinmektedir. Ailede işlevsel olmayan ilişkilerin düzenlenmesi, ailenin sosyal desteği ve eş bağımlı davranışların ortadan kaldırılması tedavide belirleyici nitelikte olmaktadır. Oluşturulacak önleme programlarının ailenin risk etmeni olabilecek yönlerini ve koruyucu etmen yönlerini kapsaması önleme programlarının etkililiğini artıracaktır. Tedavi programlarının ise madde kullanım bozukluğu tanısı alan bireylerin yanında aileyi de sürece dahil ederek ailenin becerilerini geliştirmeyi ve ailenin desteklenmesini içermesi tedavi motivasyonunu artırmada ve nüksleri önlemede önemli bir rol oynayacaktır.