Astrid Lindgren’in çocuk romanlarında değerler eğitimi

Abstract

Değerler bireylerin doğru ile yanlışı anlamalarını sağlayarak yaşamlarında onlara rehberlik etme görevi taşıyan inançlar bütünüdür. Bireylerin çocukluktan yetişkinliğe geçen sürede gelişim süreçlerini doğru bir şekilde tamamlamaları için çocukluk döneminde değerler ile tanışmaları önemlidir. Bu nedenle değerlerin eğitimine küçük yaşlarda başlanılması gerektiği ve çocuk edebiyatının değerlerin aktarımında kullanılabilecek iyi bir araç olduğu söylenebilir. Bunun yanı sıra değerler eğitminin gerçekleşmesi için iyi ve doğru örneklere ihtiyaç vardır. Ülkemizde kitapçıların raflarında yer alan, dünya edebiyatında çocuklar için kaleme alınan kitaplar, öncelikle ait olduğu toplumun düşüncelerini, inançlarını, yaşam tarzlarını kendilerinden sonra gelen nesillere aşılamak amacıyla yazıldıklarından dolayı bu kitaplarda yer alan iletilerin kendi kültürümüz ile örtüşmesi önem taşımaktadır. Bu nedenle bu araştırmanın amacı, Astrid Lindgren’in çocuk romanlarında yer verdiği değerlerin Milli Eğitim Bakanlığı’nın öğretim programlarında “adalet, dostluk, dürüstlük, öz denetim, sabır, saygı, sevgi, sorumluluk, vatanseverlik, yardımseverlik” olarak belirlenen kök değerler ile uygunluğunu ortaya koymaktır. Araştırmada nitel araştırma yöntemlerinden doküman analizi yöntemi kullanılmıştır. Astrid Lindgren’in Türkçe baskısı bulunan 13 çocuk romanında yer alan değerler incelenmiş, inceleme sonucunda elde edilen bulgular doğrultusunda sonuçlara ulaşılmış ve önerilerde bulunulmuştur. Araştırma sonucunda yazarın çocuk romanlarında, MEB’in açıkladığı kök değerlere uygun iletilere yer verdiği ancak bu iletilerin nicelik bakımından sayısının az olduğu gözlemlenmiş, belirlenen kök değerler arasından adalet, dostluk, dürüstlük, öz denetim, sabır, saygı, sevgi, sorumluluk ve yardımseverlik değerlerine çocuk romanlarında yer verdiği ancak öz denetim ve vatanseverlik değerlerine hiç yer vermediği tespit edilmiştir.