Su Stresinin Pamuk Yaprak Alanına ve Morfolojisine Etkileri

Abstract

Su stresinin bitkiler üzerindeki en önemli etkisi yaprak alanını azaltarak yaprak morfolojisinde değişime yol açmasıdır. Yaprak alanının azalması fotosentezdeki azalma yoluyla mahsul veriminin azalmasına neden olur. Bu çalışmada farklı gelişme dönemlerinde susuz bırakılan pamuk bitkisinde yaprak alanındaki azalmanın verim, evapotranspirasyon (Et), su kullanma oranına (WUE) ve yaprak geometrisine etkileri belirlenmeye çalışılmıştır. Pamuk bitkisi 3 farklı gelişme dönemine (vegetatif dönem, çiçeklenme ve koza oluşumu dönemi ve kozaların açılması dönemi) ayrıldı ve tam sulamanın yapıldığı dönemlerde tarla kapasitesi düzeyinde su uygulanırken (T), su stresli dönemlerde sulama suyu uygulanmamıştır (O). Denemede OOO, TTT, OTO, TOO, OTT, TOT konuları olmak üzere 6 farklı sulama stratejisi esas alındı. Her konuda 3 gelişme döneminde her tekerrürdeki 3 bitkiden 5 er yaprak alındı ve her yaprağın yaprak alanı ve geometrik uzunlukları ölçüldü. Pamuğun maruz kaldığı stresin şiddetine ve süresine bağlı olarak verim, evapotranspirasyon ve WUE önemli ölçüde azaldı. Fizyolojik olarak büyümenin ilk evresinde susuz bırakılan pamuk yaprakları alanlarını küçültürken kanat sayılarını artırma eğilimine girmiştir. Bu nedenle yaprak kanat sayısı OOO konusunda diğer konulardan daha fazla ölçüldü. Vegetatif gelişme dönemindeki sulamaların yaprak alanının artmasında diğer gelişme dönemlerinden daha etkili olmuştur.