Belediye Başkan Adaylarının Belirlenmesinde Demokraturun Etkisi Var mı?

Abstract

Bu çalışmada, Türkiye’de belediye başkan adaylığı süreci temsili demokrasi uygulamaları bağlamında analiz edilerek temsili demokrasiden demokratura doğru evrilip evrilmediği tartışılacaktır. Yerel hizmetlerin sunulmasından sorumlu belediyelerin en önemli organı olan başkanlar, beş yılda bir yapılan Mahalli İdareler Genel Seçimleri ile belirlenmektedir. Seçim mevzuatında, yerel yönetim birimlerinde temsilci olabilme kriterleri oldukça geniş tutulmasına rağmen bu genişlik uygulamada aynı oranda karşılık bulamamaktadır. Seçimlere siyasi partilerin adayı veya bağımsız aday olarak katılmak mümkündür. Bağımsız aday olarak çeşitli sebeplerle seçilmenin zorluğu yanında siyasi partilerden adaylıkta da aday adaylığı ve parti üst yönetiminin onayı gibi çeşitli aşamalar bulunmaktadır. Partilerin genel merkezlerinin aday belirleme süreçlerindeki etkin gücü ve belediye başkan adaylarının belirlenmesinde son sözü söyleme yetkisine sahip olmaları vatandaşların kendisinin önüne konulmuş seçeneklerden birini tercih etmesi ile sonuçlanabilmektedir. Belediye başkan adaylarının belirlenmesinde, sürecin şeffaf, katılımcı ve demokratik yöntemlere uygun olarak yürütülmesi gerekmektedir. Aksine tüm aşamalarıyla doğrudan halkın belirleyici olması yerine önceden belirlenmiş seçeneklerden birinin seçtirilmesi, demokratur olarak ifade edilen bir sürece doğru gidilmesine yol açacaktır. Partisinin seçtiği belediye başkanı olarak seçimlere giren ve kazanan belediye başkanları açısından, partisinin politikaları ile vatandaşların beklenti ve talepleri çakışması durumunda, ciddi sorunlara yol açacaktır. Demokrasi anlayışını, partilere ve seçimlere güveni zayıflatacaktır.