İş Özellikleri ve Örgüt Kültürünün İş Erteleme Davranışı Üzerindeki Etkisinde Dış Kontrol Odaklılığın Düzenleyici Rolü

Abstract

Bu çalışmada amaç, iş özellikleri ve örgüt kültürü değişkenlerinin iş erteleme üzerindeki etkisini incelemek ve bu etkide dış kontrol odaklılığın düzenleyicilik rolünün olup olmadığının belirlenmesidir. İş erteleme hem günlük yaşamda hem de profesyonel ve akademik alanlarda yaygın bir sorun olarak kabul edilmekte ve örgütsel verimliliği olumsuz yönde etkilemektedir. Literatürde, erteleme davranışının çoğunlukla bireysel faktörlerle, özellikle öz-düzenleme ve zaman yönetimi becerilerindeki eksikliklerle ilişkilendirildiği; ancak durumsal görevle ilgili ve kişisel özelliklerin etkileşiminin yeterince ele alınmadığı görülmektedir. Bu bağlamda mevcut çalışma, erteleme davranışını daha kapsamlı bir şekilde anlamayı ve öngörmeyi amaçlayarak bu faktörlerin etkileşimini değerlendirmektedir. Araştırmanın örneklemini, Türkiye’nin yedi farklı bölgesinde bulunan büyük şehirlerde yaşayan 714 kamu görevlisi oluşturmaktadır. Yapılan analizler, iş özellikleri ile klan ve adhokrasi kültürü algılarının iş erteleme davranışı üzerinde istatistiksel olarak anlamlı ve negatif etkilere sahip olduğunu ortaya koymaktadır. Buna karşın hiyerarşi ve piyasa kültürü algılarının iş erteleme davranışı üzerinde pozitif ve anlamlı etkileri olduğu belirlenmiştir. Ayrıca, iş özellikleri ve örgüt kültürünün iş erteleme davranışı üzerindeki etkilerinde dış kontrol odaklılığın düzenleyici bir role sahip olduğu tespit edilmiştir.