Türkiye’de İşgücü Piyasasının Dışında Kalan Kesim Üzerine Bir İnceleme

Abstract

Öz: Türkiye’de aktif nüfusun yaklaşık yarısı işgücü piyasasının dışında bulunmakta ve bunların büyük bölümü kadınlardan oluşmaktadır. Bu durum, literatürde yapılan çalışmaların genellikle kadınların işgücüne katılımına odaklanmasına, işgücünün dışındakilerin ise göz ardı edilmesine neden olmuştur. Buradan hareketle bu çalışmada, 2005-2022 döneminde Türkiye’de nedenlerine göre işgücünün dışındakilerin durumu betimsel olarak incelenmiştir. Ayrıca, Covid-19 salgınının Türkiye ve bazı AB ülkelerde işgücünün dışındaki kesim üzerindeki etkileri ortaya konmuştur. İncelemeler sonucunda genellikle işgücü sayısındaki artışla birlikte işgücünün dışında bulunanların sayısının da arttığı gözlenmiştir. Demografik olarak ev işeriyle uğraşanların tamamının kadınlar olduğu, başlangıç dönemlerinde eğitim altındakilerin çoğunlukla erkeklerden sonraki yıllarda ise kadınlardan oluştuğu, emeklilerin ise genellikle erkekler olduğu belirlenmiştir. Yaşa göre, ev işleriyle uğraşanların daha çok 40-59; eğitim altındakilerin çoğunlukla 15-24 yaş aralığında olduğu ve son yıllarda ileri yaşlardakilerin de eğitime katıldığı gözlenmiştir. Emeklilerde 40-59 yaş aralığındaki emekli sayısının genellikle azalarak yoğunluğun 60 yaş üzerine kaydığı görülmüştür. Eğitim düzeyi dikkate alındığında, ev işleriyle uğraşanların büyük oranda lise altı eğitimlilerden oluştuğu, ayrıca ev işleriyle meşgul yükseköğretim düzeyindeki bireylerin sayısının arttığı dikkat çekmektedir. Salgının etkisi açısından ise en yüksek oran Türkiye’de olmakla birlikte tüm ülkelerde işgücünün dışına çıkanların sayısının arttığı; salgından sonra AB ülkelerinde işgücünün dışına çıkanların neredeyse tamamının, Türkiye’de ise sadece %42’sinin işgücüne geri döndüğü belirlenmiştir