Sağlık Sektöründe Liderlik ve Liderlik Tarzları: Bir Sistematik Derleme Çalışması

Abstract

Bu araştırmanın amacı, 2004-2022 yılları arasında sağlık kuruluşlarında uygulanan liderlik ve liderlik tarzlarını belirlemektir. PICOS araştırma sorusu stratejisi, PRISMA protokolü ilkeleri ve akış diyagramı (Follow Diagram) kullanılarak yürütülen çalışmada, 12 Mart – 09 Temmuz 2022 tarihleri arasında araştırmacılar tarafından oluşturulmuş arama formülü (farklı anahtar kelimesi kombinasyonu) ile 4 farklı veri tabanı taranmış, yapılan tarama neticesinde 37 çalışma değerlendirmeye alınmıştır. Yapılan incelemeler doğrultusunda özellikle son beş yılda özel, kamu ve üniversite hastanelerinde farklı meslek gruplarını kapsayan sağlık çalışanları üzerinde liderlik ve liderlik tarzlarını kapsayan çalışmaların yoğunlaştığı bulunmuştur. Hizmetkâr, etik, toksik, paternalistik, klinik ve dönüşümcü liderlik gibi farklı liderlik tarzlarının çalışıldığı tespit edilmiştir. Bunun yanında bu liderlik tarzları-stilleri ile; çoğunlukla iş doyumu örgüt iklimi, örgütsel bağlılık, iş performansı, örgütsel vatandaşlık, motivasyon düzeyleri, hata yönetimi iklimi, ekip çalışması tutumları gibi örgütsel davranış kavramları arasındaki ilişki-etki incelenmiş ve bu liderlik tarzlarının yaş, cinsiyet gibi bazı sosyo demografik özelliklere göre anlamlı farklılıkların ortaya koyulduğu saptanmıştır. Sağlık kuruluşları başta olmak üzere insan ögesinin yer aldığı tüm sosyo teknik örgütlerde, liderlik ve liderlik tarzlarının kurum tarafından daha zengin, daha açık bir şekilde anlaşılması ve uygulanabilmesi amacıyla bütün çalışanlara yönelik eğitimler veya seminerler verilmesi önerilmektedir. Örgüt ikliminin (etik liderlik iklimi vb.) oluşturulmasına yönelik politikaların geliştirilmesinde kanıt temelli (sistematik ve-veya meta analiz sonuçları) kararların alınması önerilmektedir.