Misak-ı İktisat ve Sonuçlarına İlişkin Ekonomik ve Mali Göstergeler

Abstract

Misak-ı iktisadi esasları, Türkiye’nin kalkınmasında temel rol oynamıştır. Bu itibarla çalışmada öncelikle bu esasların belirlenmiş olduğu dönemdeki siyasi, ekonomik ve sosyal ortam, sonrasında ise kararların uygulanmasıyla görülen gelişmeler ele alınmıştır. Çalışmada temel değerlendirme konusu ise bu esasların ekonomik ve mali etkileri olmuştur. Değerlendirmeler için 1923-1938 dönemi verileri dikkate alınmıştır. Zira söz konusu esasların uygulamaya konulması güçlü bir irade gerektirmekteydi ve bu da en güçlü bir şekilde temel olarak Atatürk’ün liderliğinde hayat bulmuştu. Bu dönemde; bütçe denkliği sağlanmış, Türk Lirası değer kazanmış, milli bankaların kurulmasıyla tasarruflar artırılarak çiftçi ve tüccara kaynak sağlanmış, dış ticaret açığı fazlaya dönüşmüştür. Ayrıca ekonomik büyüme ortalama yüzde 8 gerçekleşmiş, kişi başı gelir neredeyse iki katına çıkmış, pek çok eğitim ve öğretim kurumu açılmış ve öğrenci sayılarında ciddi artışlar gerçekleşmiştir. Sonuç olarak ülkenin içinde bulunduğu olumsuz koşullara rağmen bu esasların uygulamasıyla hem genel ekonomik yapı hem kamu maliyesi hem de sosyal gelişmişlik düzeylerinde ciddi gelişmeler kaydedildiği tespit edilmiştir.