Konflikt polsko-ukraiński na południowo-wschodniej Lubelszczyźnie podczas okupacji niemieckiej w świetle badań polskich i ukraińskich po 1989 roku

Abstract

Artykuł przedstawia polsko-ukraińską konfrontację na południowo-wschodniej Lubelszczyźnie w świetle historiografii i polskiej i ukraińskiej. Większość historyków ukraińskich uważa, że geneza antypolskiej akcji na Wołyniu tkwi w analogicznych działaniach polskiego podziemia na Chełmszczyźnie i Południowym Podlasiu w latach 1941 – (wiosna) 1943. Polska historiografii a odrzuca tą tezę, traktując ofiary ukraińskie jako odwet za działalność kolaboracyjną środowisk ukraińskich. Niemiecka polityka narodowościowa zdeterminowała istniejący tu antagonizm polsko-ukraiński. Konflikt zaogniły operacje „Ukraineraktion” i „Wehrwolf” przeprowadzone w ramach niemieckiej akcji wysiedleńczo-pacyfikacyjnej na Zamojszczyźnie (listopad 1942-sierpień 1943). Apogeum wydarzeń wołyńskich – lato 1943 roku – definitywnie zniwelowało szanse na zminimalizowanie zbrojnej konfrontacji między oddziałami AK i BCh, a formacjami UNS-u i policji ukraińskiej. Do najintensywniejszych starć doszło wiosną 1944 roku we wschodniej części powiatu tomaszowskiego i południowo-zachodniej hrubieszowskiego.