Parcelacja zamojskich Plant w latach 1938–1945

Abstract

Nazwę „Planty” nosi dziś w Zamościu osiedle mieszkaniowe, a także położony przy nim teren publicznej zieleni. Autor artykułu przedstawia historię tego miejsca, leżącego w bezpośrednim sąsiedztwie murów fortecznych – co na tę historię wpływało, ze szczególnym, uwzględnieniem przeprowadzonej w międzywojniu parcelacji poligonu, nazywanego Placem Borodińskim; nazwa od 68 Borodińskiego Pułku Piechoty. W drugiej połowie lat 30. władze wojskowe rozpoczęły przekazywanie miastu części Plant w zamian za inne grunty. Miała tu powstać nowa śródmiejska dzielnica mieszkaniowa. Autor artykułu przypuszcza, że projekt był powiązany z programem budowy Centralnego Okręgu Przemysłowego w widłach Wisły i Sanu. Zamojszczyzna dzięki intensywnej produkcji rolnej miała stanowić zaplecze aprowizacyjne COP (wymieniono inne zrealizowane i niezrealizowane inwestycje COP w mieście). Wojna zatrzymała zabudowę Plant. Po jej zakończeniu pojawiły się nowe koncepcje planistyczne. Właścicieli działek na dawnym Placu Borodińskim wywłaszczono. Powstało tu pierwsze w Zamościu duże osiedle mieszkalnictwa wielorodzinnego wg projektu Stanisława Króla (44 bloki). Z dawniejszej historii Plant autor podaje, że do przełomu XVIII i XIX w. funkcjonowały w tym miejscu pierwotne przedmieścia miasta, którym kres (tak jak innym osiedlom) położyła modernizacja twierdzy z lat 1817–1836. Od końca XIX w. teren należał do tzw. plant, czyli terenów zielonych urządzonych na zniwelowanym zewnętrznym pasie urządzeń obronnych.