Gelir Eşitsizliği ve Vergi Bileşimi arasındaki İlişki: Ülkeler arası değerlendirme

Abstract

Ülkelerin gelir eşitsizliği ve vergi bileşimlerini araştırmak üzere bir ampirik analiz yapılmıştır. Bunun için öncelikle gayri safi yurtiçi hasılanın payı olarak gelir ile mal ve hizmetlerden alınan vergi bileşimlerine göre ülkeler gruplandırılmıştır. Ülke gruplarını belirlemede kümeleme yöntemi kullanılmıştır. Daha sonra ülkelerin bu belirlenen kategorilerden birinde olmasının, ülkelerin Gini endeksi ile temsil edilen gelir eşitsizliği üzerinde bir etkisi olup olmadığı araştırılmıştır. Analizlerde içsellik sorunu ile başa çıkmak üzere araç değişkenler yöntemi kullanılmıştır. Buna göre ülkelerin vergi geliri bileşimlerinin gelir eşitsizliği ile ilişkisi olduğu doğrulanmıştır. Mal ve hizmetlerden alınan vergi tutarlarından daha fazla gelir vergisi uygulayan ülkelerin, gelir eşitsizliği düzeylerinin daha düşük olduğu, öte yandan mal ve hizmetlerden alınan vergilerin, gelirden elde edilen vergilere göre daha fazla olduğu ülkelerde ise gelir eşitsizliğinin daha yüksek olduğu bulunmuştur. Politika olarak etkin bir vergi bileşimi yapısı oluşturmak nihayetinde ekonomilerin eşitsizliği azaltmasına yardımcı olacaktır. Ayrıca maliye politikasının dağıtım etkisi potansiyelinin farkında olmak, vergi aracını daha iyi yönetmeye katkı sağlayacak ve böylelikle iktisadi gelişmeyi artıracaktır.