Bağımsız Çalışanların Toplu Pazarlık Hakkı

Abstract

İş hukukunun kişi bakımından kapsamında, işi veren kişiye bağımlı olarak bir ücret karşılığı iş gören kişi, yani işçiler bulunmaktadır. Aslında iş hukukunun bir iş sözleşmesi kapsamında çalışan bağımlı çalışanların hukuku olduğu söylenebilecektir. Dolayısıyla Türkiye’deki yasal belgelerde bir tanımı bulunmayan bağımsız çalışanlar iş hukukunun kapsamı dışında değerlendirilmektedir. Ancak ortaya çıkan yeni çalışma şekilleri, dünyada meydana gelen teknolojik, sosyolojik ve ekonomik değişimler, işçi ile bağımsız çalışan arasındaki sınırı bulanıklaştırmakta ve bir gri alan yaratmaktadır. Bu bağlamda bağımsız çalışan olarak kabul edilen kimi grupların hukuki durumlarının düzenlenmesi ve bu grupların belirli noktalarda işçilermiş gibi korunması ihtiyacı da günden güne artmaktadır. Uluslararası hukuk ve yabancı hukuka bakıldığında, bağımsız çalışanlar için yapılan düzenleme alanlarından bir tanesinin de toplu pazarlık hakkı çerçevesinde gerçekleştirildiği görülmektedir. Özellikle ekonomik bağımlılık kavramı etrafında şekillenen ve bağımsız çalışanların bir kategorisi olarak kabul edilen ekonomik yönden bağımlı bağımsız çalışanlar için toplu pazarlık hakkı kimi ülkelerde tanınmaktadır. Bu kapsamda ilgili bu çalışmada, uluslararası ve yabancı hukukta bağımsız çalışanların toplu pazarlık hakkına ilişkin düzenlemeler incelenecek ve bağımsız çalışanlara toplu pazarlık hakkının tanınıp tanınmaması Türk iş hukuku açısından değerlendirilecektir. Uluslararası hukuk ve yabancı hukuka bakıldığında, bağımsız çalışanlar için yapılan düzenleme alanlarından bir tanesinin de toplu pazarlık hakkı çerçevesinde gerçekleştirildiği görülmektedir. Özellikle ekonomik bağımlılık kavramı etrafında şekillenen ve bağımsız çalışanların bir kategorisi olarak kabul edilen ekonomik yönden bağımlı bağımsız çalışanlar için toplu pazarlık hakkı kimi ülkelerde tanınmaktadır. Bu kapsamda ilgili bu çalışmada, uluslararası ve yabancı hukukta bağımsız çalışanların toplu pazarlık hakkına ilişkin düzenlemeler incelenecek ve bağımsız çalışanlara toplu pazarlık hakkının tanınıp tanınmaması Türk iş hukuku açısından ayrıca değerlendirilecektir.