Öğretmenlerde bireycilik ve kolektivizmin kadercilik anlayışına etkisi

Abstract

Kadercilik, tüm toplumlarda var olan bir kavram olmakla birlikte bu kavram, özellikle dini anlayışların daha ön planda olduğu toplumlarda, kişilerin hayata bakış açılarını ve bireylerin davranışlarını biçimlendiren önemli bir öğe olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu çalışmanın amacı, bireycilik ve kolektivizm kavramlarının kadercilik eğilimiyle ilişkisini incelemektir. Araştırma kapsamında Denizli’deki devlet okullarında görev yapmakta olan 154 lise öğretmenine anket formu uygulanmıştır. Çalışmaya katılan öğretmenlerin aileleriyle birlikte yaşama durumu ile kadercilik eğilimleri arasında anlamlı bir farklılık olup olmadığı incelenmiş, aileleriyle farklı şehirde yaşayan öğretmenlerin kadercilik eğiliminin, aileleriyle birlikte yaşayan öğretmenlerin kadercilik eğiliminden daha fazla olduğu görülmüştür. Çalışmada toplam çalışma yılı ile kadercilik eğilimi arasında ilişki olup-olmadığı da araştırılmış, mesleklerinde 15 yılı tamamlamış öğretmenlerin kadercilik eğiliminin daha fazla olduğu, 15 yıldan sonraki dönemlerde ise kadercilik eğiliminin düşüşe geçtiği bulgusuna ulaşılmıştır. Çalışmada kadın ve erkek öğretmenlerin kadercilik ortalama puanları arasında herhangi bir farklılık bulunamamıştır. Çalışmanın en dikkat çekici bulgularından biri de bireycilik tutumun, kolektivist tutuma göre kadercilik eğilimiyle daha yüksek ve pozitif yönlü ilişkisinin ortaya çıkmasıdır. Yapılan çalışmalarda, Türkiye’nin daha kolektivist bir toplum olarak gözlemlenmesine rağmen bu çalışmada bireycilik tutumların daha yüksek çıkması, çalışma açısından önemli bir sonuçtur.