Elbistan Havzası’nın Genel Morfotektonik Dinamiklerinin Jeomorfometrik İndislerle Analizi

Abstract

Bu çalışmada Elbistan Havzası’nın jeomorfolojik gelişimine etki eden yapısal özellikler jeomorfometrik indislerle sorgulanmıştır. Sorgulamada, Elbistan Havzası’na ait 25 alt havzanın jeomorfolojik özelliklerini kazanmasında jeolojik yapı ve tektoniğin etkisi kantitatif verilerle açıklanmaya çalışılmıştır. Bu amaç doğrultusunda her bir alt havzaya drenaj havza asimetrisi (Af), transvers topografik simetri faktörü (T), havza rölyefi (Bh), rölyef oranı (Rh), havza şekli indeksi (Bs), hipsometrik eğri (Hc) ve hipsometrik integral (Hi) gibi jeomorfometrik indisler uygulanmıştır. Uygulama esnasında 10x10 metre çözünürlüklü Sayısal Yükseklik Modeli, jeoloji verisi, aktif fay verisi ile Coğrafi Bilgi Sistemi yazılımlarından ArcGIS 10.7 paket programı kullanılmıştır. Havzaya uygulanan indislerden (Af, T, Bh, Rh, Bs, Hc ve Hi) elde edilen kantitatif veriler birbirleri ile tutarlı sonuçlar vermiştir. Yani alt havzalarda tektoniğin etki derecesine göre yapılan sınıflandırmalar esas alındığında genellikle aynı alt havzaların aynı grupta yer aldığı görülür. Bununla birlikte yakın lokasyonda yer alan alt havzalar da çoğunlukla aynı sınıflarda yer almıştır. Dolayısıyla jeomorfometrik indislerden elde edilen verilerin tamamı fayların geçtikleri alanlardaki alt havzaların formlarına farklı derecelerde etki ettiğini destekler niteliktedir. Elbistan Havzasın’da alt havzaların farklı özellikte olmasında aktif tektonik ve litoloji önemli rol oynamıştır.