Affiliation:
1. TEKİRDAĞ NAMIK KEMAL ÜNİVERSİTESİ
Abstract
4721 sayılı Türk Medeni Kanunu tek eşliliği esas almaktadır. Bu hususiyet Türk Medeni Kanunu’na tabi olanlar ile Türkiye’de evlenmek isteyenler için de geçerli bulunan kamu düzenine ilişkin önemi haiz bir kuraldır. Nitekim birden fazla evliliğe izin veren yabancı hukuk düzenlerine göre yapılan evliliğe ilişkin mahkeme kararlarının tanınması da kamu düzeni süzgecine tabidir. Son yıllarda daha da yaygın olan Türk vatandaşlığına geçişin, sosyal, ekonomik ve kültürel yönlerden etkisi yanında hukuki etkisi de olmuştur. Özellikle yabancıların tabi oldukları hukuka göre yasal ve meşru olan birden fazla olan evlilikleri, bu kişilerin Türk vatandaşlığına geçişleri ile birlikte aile kayıt bilgileri doğrudan Türk nüfus kayıtlarına işlenmektedir. Ne var ki nüfus kayıtlarına işlenen bu kayıtlar Türk Medeni Kanunu’na açıkça aykırı olması sebebiyle kamu düzeni mülahazasıyla birden fazla evlilik kaydının iptali için dava açılmaktadır. Yabancıların tabi olduğu ülke hukukuna göre gerçekleşen evliliklerinin geçerliliği elbette başka bir ülke hukuku tarafından sorgulana-mayacaktır. Zira yabancının tabi olduğu hukuka göre gerçekleşen evlilik geçerli ve meşru bir hukuki ilişkidir. Dolayısıyla Türk mahkemelerinin evlilikleri iptal etmesi hukuken olanaklı değildir. Kaldı ki boşanma münhasıran eşlere tanınmış bir haktır. Öyle ki şahsa sıkı sıkıya bağlı bir hak olmasından dolayı bir başkasına devri ya da üçüncü bir kişi tarafından kullanılması mümkün değildir. Ancak Türk Medeni Kanunu’nda tek eşlilik esas olduğundan, yabancıların birden fazla evlilik kaydının varlığının açıkça kamu düzenine aykırı olması, tarih itibariyle birinci evliliğe hukuki geçerlilik tanınarak diğer evlilik kayıtların nüfus sicilinden iptal edilmesi sonucunu doğurmak-tadır. Ezcümle Türk vatandaşlığına geçen yabancının birden fazla olan evliliklerinin mahkeme kararı ile iptali yoluna gidilmesi hukuken mümkün olamasa da tarih itibariyle birinci evliliğe hukuki meşruiyet tanınarak nüfus kaydındaki sonraki evlilik kayıt-larının iptali söz konusu olmaktadır. Zira kişilerin tabi olduğu hukuka göre kazanmış oldukları evlilik statüsünün başka bir ülkenin mahkemesinin kararı ile iptali mümkün değildir.
Reference83 articles.
1. Acun Mekengenç M/ Yener Keskin C, Şematik Milletlerarası Özel Hukuk Ders Kitabı, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2022.
2. Akıncı Z, Milletlerarası Özel Hukuk Ders Kitabı, Vedat Kitapçılık, İstanbul, 2020.
3. Akil C, “Hâkimin Hukuku Kendiliğinden Uygulaması İlkesi”, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. 57, S. 3, 2008, ss. 1-32.
4. Akil C, “Vesayete İlişkin Olanlar Dışında Türk Medeni Kanunu’nda Yer Alan Çekişmesiz Yargı İşleri “, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. 62, S. 4, 2013, ss. 923-970.
5. Akkurt S S, Türk Medeni Hukukunda Evlenmenin Butlanı, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya, 2008.