PAN-ASYACILIK: OKAKURA TENSHİN (KAKUZŌ) VE ASYA ALGISI

Abstract

Meiji Dönemi önemli düşünürlerinden biri olan Okakura Tenshin (Kakuzō) hayatı boyunca İngilizce’de eser vererek Asya ve Japon toplumunu, sanatını, tarihini ve kültürünü Batı dünyasına tanıtmaya kendisine amaç edinmiştir. Nitekim hedefine ulaşmış, eserleri yayımlandıktan sonra Avrupa ve Amerika’da oldukça popüler olmuştur. Buna karşın ana dilinde eser vermemesinden dolayı hayattayken Japonya’da pek fazla tanınmamış, ölümünden sonra ün kazanmıştır. Onun düşünceleri milliyetçi grupların dikkatini çekmiş, özellikle “Asya tektir.” söylemi Büyük Doğu Asya Savaşı’nın kilit sözcüğü olurken Okakura da Pan-Asyacı olarak nitelendirilmiştir. Ardından eserleri tek tek Japonca’ya çevrilmeye başlanmış ve haliyle Okakura da Japon toplumu tarafından tanınır hale gelmiştir. İlginç olan nokta ise daha çok sanatla ilgili yazmasına rağmen Okakura’nın Pan-Asyacı olarak nitelendirilmesi ve II. Dünya Savaşı başladığında hayatta olmamasına karşın savaş suçlusu olarak ilan edilmesidir. Bu noktada karşımıza şu sorular çıkmaktadır: Okakura’nın eserlerinde asıl anlatmak istediği neydi? Gerçekten belirtildiği gibi onu Pan-Asyacı olarak nitelendirmek mümkün müdür? Dünyaca tanınmasını sağlayan “Asya tektir.” söylemi ile aslında kendisi ne anlatmak istemiştir? Çalışmamızda öncelikle sorulan sorulara cevaplar aranmaya çalışılarak, Okakura’nın Pan-Asyacı olup olmadığı ve Asya algısı eserleri üzerinden irdelenecektir.