Empirical Investigation of the Relationship Between Health Tourism Revenues and Economic Growth in the Fourier Approach

Abstract

Sağlık turizmi, kişinin zihin ve beden sağlığını korumak, geliştirmek veya yenilemek için yerel çevresi dışında organize seyahat etmesi olarak ifade edilmektedir. Özellikle son yıllarda dünyada yaşanan COVID-19 salgını ve Rusya-Ukrayna savaşından dolayı küresel üretim ve tedarik zincirinde ciddi sorunlar yaşanmaktadır. Bu sorunlar, özellikle az gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerde birçok sektörde derinden hissedilirken, sağlık turizmi sektörü de yaşanan olaylardan olumsuz etkilenmiştir. Seyahat kısıtlamaları ve güvenlik gerekçesiyle uluslararası hareketliliğin azalması sağlık turizmi gelirlerinin düşmesine yol açmıştır. Mevsimsel etkilerin yaşanmadığı sağlık turizmi, Türkiye gibi dünyanın en önemli sağlık turizmi destinasyonlarından birinde, döviz girdisi yoluyla ekonomik büyümeyi olumlu etkileyebilir. Bu çalışmanın amacı, özellikle dünyadaki en önemli sağlık turizmi destinasyonlardan biri olan Türkiye’de, sağlık turizminin ekonomik büyüme üzerindeki etkisini incelemektir. 2012Q1-2022Q4 yılları arası çeyreklik zaman serisi verisinin kullanıldığı çalışmada, uzun dönemli ilişkinin varlığını ortaya koymak için Yılancı, Bozoklu ve Gorus (2020) tarafından geliştirilen Fourier Bootstrap ARDL yöntemi kullanılmıştır. Ayrıca parametre katsayı tahminleri için En Küçük Kareler yöntemi (OLS) ve Tam Modifiye Edilmiş En Küçük Kareler (FMOLS) yöntemleri uygulanmıştır. Bulgularımız, uzun dönemli ilişkinin varlığını ortaya koyarken, sağlık turizm gelirinde yaşanan artışların ekonomik büyümeyi olumlu yönde etkilediğini göstermiştir. Elde edilen bulgular ışığında, sağlık turizmi alanındaki gelişmeleri dikkate alan ve bu alana yatırım yapan ülkelerin gelecekte ülke refahını arttırıcı unsurlar arasında sağlık turizm gelirlerinden önemli pay alacakları öngörülmektedir.