Sürdürülebilir Beslenme ve Diyet Modelleri

Abstract

Dünyadaki hızlı nüfus artışı, teknolojik gelişmeler ve şehirleşme çevresel yozlaşmaya yol açarak ekolojik dengeyi ciddi bir tehdit altında bırakmıştır. Bu nedenle çevreye karşı daha duyarlı bir tutum geliştirmek adına, uzun yıllar “sürdürülebilirlik” kavramı üzerinde çalışılmıştır. Sürdürülebilirlik ile var olan kaynakların verimli kullanılması ve gelecek nesillerin ihtiyaçlarını karşılamak hedeflenmiştir. Dünyadaki bütün olaylar gibi insan yaşamının merkezinde olan beslenme de sürdürülebilirliğin önemli bir parçasıdır. Besinlerin yaşam döngüsü boyunca oluşturduğu çevresel etkiler “sürdürülebilir beslenme” kavramının ortaya çıkmasına neden olmuştur. Besinlerin tarladan sofraya gelene kadar geçen tüm süreçlerde atmosfere salınan sera gazı emisyonu, su, arazi ve enerji kullanımı, üretim, depolama, paketleme, taşıma gibi aşamalarda meydana gelen atık ve kayıplar sürdürülebilirlik için oldukça önem arz etmektedir. Sürdürülebilir beslenme, bitkisel kaynaklı besinleri içeren meyve, sebze, tam tahıllar, baklagiller, yağlı tohumlar ve zeytinyağı tüketimini öneren, hayvansal gıda, doymuş yağ ve şeker alımını kısıtlayan beslenme modellerini kapsamaktadır. Bu beslenme modellerine Akdeniz, Barilla Çift Piramit, DASH, Yeni Nordik, Vejetaryen, Vegan ve Flexitarian diyet örnek olarak verilebilir. Sürdürülebilir beslenme konusunda atılacak her adım, gıda üretiminde harcanan kaynakların en aza indirilmesini, biyoçeşitliliğin korunmasını, sera gazı emisyonlarının önlenmesini, ambalajlı ve yoğun enerji içeren besinlerin tüketiminin azalmasını ve en önemlisi gıda israfının son bulmasını sağlayacaktır.