Abstract
ХХ-ХХI ғасырдың әлемдік мәдениетіне адамзат басынан өткен екі бірдей дүниежүзілік соғыстар нәтижесінде туындаған дағдарыстарға байланысты өмірдің ащы шындығынан оқшаулануға, тарихи дамудың мифтік бастапқы кезеңдеріне қайта жүгінуге бағытталған жаңа жанрларды іздеу және дамыту сипаттары тән десек қателесе қоймаймыз. ХХ ғасырдың ортасында Еуропалық прозаға ерекше жанр дендеп енді, ол кейінірек фэнтези жанры деп атала бастады. Фэнетзи жанры оқырмандардың, әсіресе жастардың арасында лезде орасан сұранысқа ие болды және бұл оның гүлденуі мен қанатын кеңге жаюына кепілдік берді.
Фэнтезидің негізгі қайнар көздері ретінде Француздық «фея» ертегісін, Скандинавиялық және Кельт фольклорын, арғы фэнтези аталарының арасында Хорас Уолпол, Уильям Моррис, Дж.Б. Кэйбелл, Э. Блэквудтарды атап өтуге болады. Фэнтезилік әдебиет заманының алғашқы кезеңіндегі ең маңызды қайраткері - «Пегана құдайлары» жинағының авторы, Ирланд эпосына негізделген өзінің мұқият ойластырылған мифологиясы бар сиқырлы әлем циклін бастаған Британдық ақсүйек Лорд Эдвард Дансениді ерекше атап кетуге болады.
Негізінде ол баста фэнтези әдебиеті өз тарихының бастауын Ежелгі Грекия мифтері мен Ортағасырлық эпостардан ("Беовульф") алады деуге әбден болады. Ортағасырлық романдар фэнтези жанрына орасан зор әсерін тигізді. Анджей Сапковскийдің пікірінше, өзінің сиқырымен, қылыштарымен және романтикасымен Артур аңызы көптеген фэнтези шығармалардың негізі болып қаланған. Қазақ фэнтезиінің арғы қайнар-бастауында Т. Рымжанов, Т. Сәукетаев, Б. Ыбырайым, Р. Сауытбай, И. Нұрғалиев, Т. Ермашев, З. Наурызбай мен Л. Калаус шығармаларына арқау болған қазақ фольклоры мен мифологиясының, ауыз әдебиеті ертегілері мен халық аңыздары жатыр. Біз осы мақаламызда фэнтези типологиясын талдауға және анықтауға талпыныс жасаймыз және ұмтыламыз.
Publisher
Non-profit Limited Company "Kokshetau University named after Sh. Ualikhanov"
Reference15 articles.
1. Monin, Maxim A. Voprosy Filosofii. 2023 Том, 1 шығарылым, 63 – 71 беттер. 2023. The Problem of the Meaning of Death in Tolkien’s The Lord of the Rings Part 1. History and Circumstances of the The Lord of the Rings Publication. ISSN 00428744. DOI 10.21146/0042-8744-2023-1-63-71. Баспагер Institute of Philosophy, Russian Academy of Sciences;
2. Аливердиев, А.А. К вопросу о русском фэнтези, Бабе-Яге, etc / А.А. Аливердиев // Махачкалинские известия. - 2006. - № 8. - С. 22-31;
3. Баркова, А.Л. Работы по русской литературе «Звезда Запада» Андрея Мартьянова / А.Л. Баркова // [Электронды ресурс]. - Кіру режимі: http://mith.ru/. - Кіру мерзімі 14.04.23;
4. «Фэнзин» - фантастика мен фэнтези сайты // [Электронды ресурс]. – Кіру режимі: http://www.fenzin.org/. – Кіру мерзімі 14.04.23;
5. Ютанов, Н. О пользе фэнтези в мире миров / Н. Ютанов // [Электронды ресурс]. - Кіру режимі: http://www.soob.ru/. - Кіру мерзімі 25.03.23;