Karadeniz’in Su Ürünleri Yetiştiriciliği Sektörü Açısından Potansiyeli ve Türk Somonu İhracatının Finansal ve Ekonomik Analizi

Abstract

Bu çalışmanın amacı, Türk somonu olarak sunulan gökkuşağı alabalığının üretim ve gelir potansiyelini değerlendirmek ve yeni hedef dış pazarlara yönelik olarak ürün çeşitlendirme ve sürdürülebilir büyüme açısından alınması gereken önlemler sıralanmaktır. Bu kapsamda su ürünleri yetiştiricilik sektörüne ilişkin Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası A-Tarım, Ormancılık ve Balıkçılık ana sektörü 032-Su ürünleri yetiştiriciliğine ait 2021 yıllı konsolide gelir tablosu ve bilanço verileri, Türk somonuna ilişkin Doğu Karadeniz İhracatçılar Birliği verileri kullanılmıştır. Analiz sonuçları, Türk su ürünleri yetiştiriciliği sektörünün 2021 yılında bir önceki yıla göre %54 arttığı görülmüştür. Ancak, sektör yüksek finansal kaldıraç, sermaye piyasası araçlarından yeterince yararlanılmamış ve borç verenlerin baskısı gibi zorluklarla karşı karşıyadır. Türk somonu açısından ise DKİB verilerine göre 2022 yılında 37 ülkeye 49 bin ton ihracat gerçekleştirildiği ve 2019 yılına kıyasla 7 kat artarak toplamda 363 milyon USD gelir elde edilmiştir. Bu durum Türk somonunun markalaşması ve tanıtımı ile Türk somonuna yönelik yapılan yatırım ve desteklerin etkinliği vurgulanmaktadır.