Türkiye’deki Cari Açık Sorunu: Yapısal Nedenleri ve Çözüm Önerileri

Abstract

Cari işlemler dengesinin, ekonominin en önemli hesap grubu olduğu konusunda genel kabul vardır. Cari işlemler açığı, özelikle gelişmekte olan ülkeler için istikrarlı bir ekonomik yapıya ulaşma hedefine engel olmaktadır. Bir ülkenin cari işlemler hesabı açık verdiğinde; dışarıdan gelen paradan daha fazlasını göndermiş demektir. Ayrıca yaşanan ekonomik krizlerin en önemli tetikleyicilerinden biri olması, konunun güncelliğini ve önemini korumaktadır. 1980’den sonra Türkiye ekonomisinin en önemli sıkıntısı olarak yıllar itibariyle sürekli hale gelmiştir. Türkiye’de özelikle 2001 krizi ile artan cari açık, 2011 sonrasında azalma eğilimine girmişse de ciddi oranda kalıcı hale gelmiştir. Türkiye’nin cari açık sorunu konusunda ortak görüşler bulunmaktadır. Enerji ihtiyacında dışarıya olan aşırı bağımlılık, yatırım-tasarruf oranı, dış ticaret dengesi ve cari açığın finansman yapısı en önemli faktörler olarak belirtilmektedir. Bu çalışmanın amacı, Türkiye’nin 2000-2021 yılları arasında sahip olduğu cari işlemler dengesini incelemektir. Bu hesap grubuna ait belirleyiciler ile açıkların nasıl finanse edildiği ve açıklara neden olan yapısal nedenlere karşı çözüm önerileri sunmaktır.