JOMINI VE CLAUSEWITZ’İN SAVAŞ OLGUSUNA BAKIŞ AÇILARININ KARŞILAŞTIRMALI ANALİZİ

Abstract

Eski çağlardan günümüze kadar birçok örnek verebilmekle beraber Antoine-Henri baron de Jomini ve Carl von Clausewitz kaleme aldıkları eserlerle önemli savaş teorisyenleri olarak kabul edilmektedir. Bu çalışmada Napolyon döneminde yaşamış olan Jomini’nin 1838 yılında yayımlanan “Savaş Sanatı’nın Ana Hatları” eseri ve Clausewitz’in 1832 yılında yayımlanan “Savaş Üzerine” eseri temelinde iki teorisyenin metodoloji, teoride savaş kavramı ve pratikte savaşın strateji ve taktiksel uygulamaları üzerine karşılaştırmalı analizi yapılmıştır. Çalışmanın temel amacı iki teorisyenin savaş kavramına bakış açılarını teoride ve uygulamada nasıl ele aldıklarını incelemek, pratikte strateji ve taktik uygulamaları nasıl yorumladıkları üzerine karşılaştırmalı bir analiz yapmaktır. İkisi de Napolyon döneminde yaşamasına rağmen farklı geçmiş yaşam ve bakış açılarına sahip olmalarından dolayı teorik olarak savaş kavramını kendi perspektiflerinden yorumlamışlardır. Bu bağlamda çalışma Jomini ve Clausewitz’in çağdaş teorisyen olarak farklı hususlar üzerinden savaşın teorisini açıklamalarının günümüzde hala savaş çalışmalarına katkı sunarak değerini koruduğunu açıklamayı hedeflemektedir. Çalışma kapsamında iki teorisyen arasında metodolojik, savaş teorisine yaklaşım, strateji, taktik, düşüncelerinde etki bırakan unsurlar, komutanın rolü, savaşın bir bilim mi yoksa sanat mı olduğu hususlarında farklılıklar olduğu tespit edilmiştir. Çalışma boyunca yapılan karşılaştırmalı analiz göstermektedir ki iki teorisyen de evrensel bir savaş teorisi ortaya koyarak, değişen karakteriyle birlikte savaş kavramının tekrar tekrar incelenmesine de ilham kaynağı olmuşlardır. Savaşın karmaşıklığı karşısında eserleri birbirini tamamlamakta ve savaşın somut olduğu kadar soyut yönlerine de kapsamlı bir bakış sağlamaktadır.