ÇİLEK ÜRETİMİNDE PLASTİK MALÇ UYGULAMASINDAN KAYNAKLI TOPRAKTA PLASTİK BİRİKİMİNİN BELİRLENMESİ

Abstract

Tarımda plastik malç kullanımı, küresel boyutta tarımsal üretimi büyük ölçüde artıran, ancak çevresel olarak ciddi miktarda plastik kirliliği yaratan bir uygulamadır. Bu çalışmada, 2008 ve 2017 yıllarından bu yana çilek üretiminde plastik malç uygulanan Konya ili Hüyük İlçesi tarım topraklarındaki plastik miktar ve türleri araştırılmıştır. Toprak örneklerinde plastikleri ekstrakte edebilmek için NaCl (1.2 g cm-3) çözeltisi kullanılmıştır. 14 yıl boyunca plastik malç uygulaması yapılan tarlada 377.33 adet kg kuru toprak-1 plastik bulunurken, 5 yıl boyunca plastik malç uygulaması yapılan tarlada ise 75.53 adet kg kuru toprak-1 plastik belirlenmiştir. Ekstrakte edilen tüm plastiklerin ortalama boyutu 2.04 ± 0.12 mm olarak hesaplanmıştır. H1 tarlasına ait toprak örneğinde plastiklerin boyutu 1.98 ± 0.14 mm iken, H5 tarlasında ise 2.30 ± 0.32 mm olarak bulunmuştur. H1 toprak örneğinde % 92.76 mikroplastik ve % 7.24 mezoplastik tespit edilmişken, H5 örneğinde % 82.35 mikroplastik ve % 17.65 mezoplastik tespit edilmiştir. Fourier dönüşümü kızılötesi analizleri (ATR-FTIR) sonucu tespit edilen plastiklerin bileşiminin uygulanan malç materyali ile eşleştiği ve tespit edilen polimer türünün polietilen (PE) olduğu, bu durumun da plastik parçacıkların malç materyalinden kaynaklandığını ortaya koymuştur. Elde edilen bu bulgular, tarımda plastik malç materyali kullanımının karasal ortamlarda önemli mikroplastik kirliliği oluşturduğunu doğrulamaktadır. Bu plastiklerin de uzun vadede toprakta birikmesi ve daha da küçük parçalara ayrılması sonucu toprak kirliliğinin her geçen gün artacağı kaçınılmazdır.