Sporcularda Kariyer Sonlanma Kaygısı Ölçeği (SKSKÖ): Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması

Abstract

Bu araştırmanın amacı; lisanslı olarak spor yapan bireylerin kariyer sonlanma kaygılarını ölçebilen güvenilir ve geçerli bir ölçme aracı geliştirmektir. Bu amaç doğrultusunda aday ölçek formu oluşturma sürecinde; “niteliksel adımlardan” (odak grup görüşmeleri, yarı yapılandırılmış görüşmeler, alan yazın ölçek taraması) ve “niceliksel adımlardan” (geçerlik ve güvenirlik analizleri) yararlanılmıştır. 56 maddelik formdan uzman değerlendirmeleri sonrası kapsam geçerlik oranı .80’in altında olan maddeler çıkartılmış ve 41 madde kalmıştır. Oluşturulan 41 maddelik ve beşli likert tipindeki denemelik ölçek formu 18-48 yaş aralığındaki 314 lisanslı sporcuya uygulanmıştır. Açımlayıcı Faktör Analizi (AFA) sonucunda “Benlik Yitimi”, “Kariyerin Erken Sonlanma Korkusu” ve “Kariyeri Tamamlama Arzusu” olmak üzere 3 boyutlu ve toplam 22 maddeden oluşan yapı elde edilmiştir. Sporcularda Kariyer Sonlanma Kaygısı Ölçeği (SKSKÖ)’nin yapı geçerliğini incelemek amacıyla; AFA sonrasında oluşan 22 maddelik nihai form ile 215 sporcudan yeniden veri toplanmış ve doğrulayıcı faktör analizi (DFA) yapılmıştır. DFA sonucunda; alt boyutlara ait standardize yük değerleri, değişkenlere ilişkin kestirilen hata varyansları, tüm maddelerin T değerleri ve model uyum iyiliği değerleri incelendiğinde ölçeğin 22 maddeden oluşan 3 faktörlü yapısının bir model olarak doğrulandığı tespit edilmiştir. DFA sonrasında ölçeğin yakınsak geçerlik, ıraksak geçerlik ve birleştirici güvenirlik değerleri incelendiğinde genel anlamda ölçütlere uygun değerler olduğu görülmektedir. Son olarak; Cronbach alfa iç tutarlık katsayısı, “Benlik Yitimi” alt boyutu için .863, “Kariyerin Erken Sonlanması Korkusu” alt boyutu için .899 ve “Kariyeri Tamamlama Arzusu” alt boyutu için .823 olarak hesaplanmıştır. Tüm bu bulgular incelendiğinde; sporcularda kariyer sonlanma kaygısı ölçeğinin güvenilir ve geçerli bir ölçek olduğu sonucuna varılmıştır.