The Relationship Between Physical Literacy, Physical Activity Behavior and Extracurricular Sport Activities

Abstract

Araştırmanın amacı, ergenlerin beden okuryazarlığı fiziksel aktivite davranışı ve ders dışı sportif etkinlikler arasındaki ilişkiye yönelik görüşlerini incelemektir. Nicel araştırma yaklaşımlarından betimsel tarama deseniyle araştırma kurgulanmıştır. Araştırma, 2022 yılında Trabzon il merkezindeki ortaokul ve liselerde öğrenim gören öğrenciler ve farklı spor kulüplerinde spor yapan yaşları 12 ila 18 arasında değişen 103’ü (%37.3) kadın, 173’ü (62.7)erkek toplam 276 katılımcı dahil edilmiştir. Araştırmada Yılmaz ve Kabak’ın (2021) Türkçe’ye uyarlamasını yaptıkları “Ergenler için algılanan beden okuryazarlığı ölçeği”, Yılmaz ve Güven’in (2018) geliştirdiği “Ders dışı sportif etkinliklere yönelik öğrenci tutum ölçeği” ve Eskiler ve ark., (2016) tarafından Türkçe’ye uyarlaması yapılan “Bilişsel davranışçı fiziksel aktivite ölçeği” kullanılmıştır. Veri analizinde; betimsel istatistik, Independent simples t test, One-Way ANOVA, korelasyon analizi ve çoklu regresyon analizi yapılmıştır. Araştırmada katılımcılarım beden okuryazarlıkları, ders dışı sportif etkinliklere yönelik tutum ve fiziksel aktivite davranış düzeylerinin yüksek olduğu ve spor yapan katılımcıların bu özelliklere sahip olma durumlarının spor yapmayanlara göre daha yüksek olduğu tespit edilmiştir. Ders dışı sportif etkinlik ile spor yılı arasında ise pozitif yönde düşük düzeyde anlamlı ilişki olduğu belirlenmiştir. Spor branşına göre bu üç özellik açısından anlamlı farklılık olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca fiziksel aktivite ile beden okuryazarlığı ve beden okuryazarlığı arasında pozitif yönde yüksek düzeyde anlamlı ilişki elde edilmiştir. Beden okuryazarlığı ve fiziksel aktivite davranışı birlikte ders dışı sportif etkinliklere yönelik tutumu %44 oranında açıklamaktadır. Sonuç olarak katılımcıların ders dışı sportif etkinliklere katılımını ve tutumunu olumlu yönde etkileyebilmek için fiziksel aktivite davranışı ve beden okuryazarlığı kazanımlarını sağlamak önemlidir.