“Acı Geçicidir, Gurur Ebedidir”: Spor Taraftarlarının Kimlik Koruma Stratejilerinin Anlaşılması

Abstract

Bu çalışmanın amacı, favori takımlarının başarısızlıkları, kaybedilen şampiyonluklar ya da rakip takımların başarıları gibi olumsuz durumlar karşısında taraftarların pozitif sosyal kimliklerini nasıl koruduğunun anlaşılmasıdır. Fenomenolojik desende planlanan çalışmada nitel araştırma yöntemlerinden olan yarı yapılandırılmış görüşme tekniği kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma gurubunu, takımının en az 10 maçına katılmış 14 yetişkin spor taraftarı oluşturmuştur. Yüz yüze gerçekleştirilen görüşmeler sonucunda elde edilen veriler içerik analizi yöntemi ile çözümlenmiştir. Araştırma sonuçları, taraftarların takımlarına yönelik olumsuz durumlar karşısında kimliklerini koruma ve sürdürmeye yönelik, takımlarının gurur duydukları yönleri yansıtan sosyal yaratıcılık stratejileri izlerken; diğer yandan ait oldukları grubun özelliklerini, rakip takım ve taraftarlarla karşılaştırarak onlardan üstün yönlerini ön plana çıkaran sosyal rekabeti kullandıkları görülmüştür. Özellikle taraftarların, takımlarına yönelik oluşan gurur duyguları onların ait oldukları takım ve taraftar grubuna yönelik düşüncelerini etkileyerek kendilerini rakiplerinden üstün gören kolektif narsist bir yönelim kazandıkları belirlenmiştir. Taraftarların, en sadık müşteriler olduğu ve kulüp gelirlerinin önemli bir kısmını sağladığı düşünüldüğünde spor organizasyonları açısından davranışlarının anlaşılması hayati öneme sahiptir. Çalışmamızdan elde edilen sonuçlar, favori takımlarına yönelik olumsuz durumlarla karşılaşan taraftarların davranış biçimlerinin anlaşılması ve gelecek araştırmalara rehberlik etmesi adına kullanılabilir.