Affiliation:
1. Hatay Mustafa Kemal Üniversitesi
2. Malatya Turgut Özal Üniversitesi
Abstract
Özetleme, okunan ya da dinlenen metnin özünü anlama ve anlatma süreci olduğu için tüm dersler açısından önemli bir etkinliktir. Bu çalışmada Türkçe Dersi Öğretim Programı ve 5. Sınıf Türkçe Ders Kitabı’nın özetleme açısından incelenmesi amaçlanmıştır. Çalışmada söz konusu materyallerde özetlemeye dönük verilerin tespiti ve değerlendirilmesi adına nitel araştırma yöntemlerinden doküman incelemesi kullanılmıştır.Araştırma kapsamında Türkçe Dersi Öğretim Programı (MEB, 2019) ile Ortaokul Türkçe 5. Sınıf Ders Kitabı (Sevim, 2023) veri kaynağı olarak kullanılmış ve bu kaynaklar betimsel analizle incelenmiştir. Çalışma sonucunda Türkçe Dersi Öğretim Programı’nda yer alan özetleme ile ilgili kazanımlar saptanmış ve incelenen ders kitabında yer alan özetleme ile ilgili etkinlikler belirlenmiştir. Araştırma sonucunda öğretim programında özetleme süreçleri ile ilgili yeterli düzeyde dolaylı kazanım bulunduğu ancak doğrudan özetleme ile ilgili kazanımların yetersiz olduğu sonucuna varılmıştır. Ayrıca incelenen ders kitabında da özetleme süreci kapsamında yeterli kazanım olmakla birlikte 285 etkinlikte yalnızca 7 etkinliğin doğrudan özetleme ile ilgili olduğu saptanarak bunun eksikliği ifade edilmiştir. Bu bağlamda özetleme doğrultusunda program ve ders kitabı ile ilgili kazanım ve etkinlik odaklı çalışmalar yapılması önerilmiştir.
Publisher
Korkut Ata Turkiyat Arastirmalari Dergisi
Reference28 articles.
1. Aktaş, E. ve Bayram, B. (2017). Ortaokul Öğrencilerinin Okuduğunu Anlamada Özetleme Stratejilerini Kullanma Becerilerinin Değerlendirilmesi. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 6(1), 346-360.
2. Aslan, Y. ve Eroğlu, B. (2020). Ortaokul Öğrencilerinin Özetleme Tutumlarının Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi. Journal of Language Education and Research, 6(2), 281-294.
3. Cho, Y. (2012). Teaching Summary Writing Through Direct İnstruction to İmprove Text Comprehension for Students in ESL/EFL Classroom. Yüksek Lisans Tezi. University of Wisconsin-River Falls.
4. Corbin, J. ve Strauss, A. (2008). Basics of Qualitative Research: Techniques and Procedures for Devel-Oping Grounded Theory (3rd Ed.). Thousand Oaks, CA: Sage Publications.
5. Çalışır Zenci, S. (2020). Öğretmen Adaylarının Metin Özetleme Stratejilerini Kullanım Tercihleri. Dil ve Edebiyat Araştırmaları, (21), 341-359.