Gülten Dayıoğlu’nun Gezi Kitaplarına Dair Bir İnceleme

Abstract

Çocuk edebiyatı ülkemizde Cumhuriyet dönemi sonrası daha fazla önem gösterilen ve son dönemlerde bu yönde edebi eserlerin sayısında ve niteliğinde artış olan bir alandır. Çocuk edebiyatı eserlerinde çocukların bilişsel ve duygusal özellikleri ile dil becerilerinin göz önüne alındığı bir yaklaşım sergilenmelidir. Çocuk edebiyatına yönelik nitelikli ürünler, çocukların dil becerilerine yönelik gelişimlerini olumlu yönde etkilediği gibi kişilik gelişimine de katkı sağlamaktadır. Gezi kitapları da çocuk edebiyatı içinde yer alan önemli edebi türlerden biridir. Gülten Dayıoğlu bu alanda çok sayıda eser vermiş önemli yazarlar arasındadır. Bu çalışmada Gülten Dayıoğlu’nun gezi kitaplarında farklı ülkelerin ve kültürlerin çocuklara tanıtılmasına yönelik bilgilerin ve bu eserlerde Türkiye’ye ve Türk kültürüne ait unsurların belirlenmesi amaçlanmıştır. Araştırma nitel bir çalışma olup veri toplama yöntemi olarak doküman analizi kullanılmıştır. Çalışmada ölçüt örnekleme yöntemi kullanılmış ve Gülten Dayıoğlu’nun 11 gezi kitabı araştırmaya dâhil edilmiştir. Verilerin analizinde ise betimsel analiz kullanılmıştır. Araştırmanın sonucunda gezi kitaplarında ilgili bölgenin tanıtımına yönelik bilgiler bakımından “şehrin tanıtımı” kategorisi en fazla bilgi verilen kategoridir. Kültürel unsurlar açısından ise bölgenin tarihi yapı ve mimarisine yönelik bilgilerin en fazla sayıda yer verilen kategori olduğu görülmüştür. İlgili bölgenin tanıtılması bakımından incelenen kitaplarda Türkiye’ye ait en fazla bilginin verildiği kategori “şehrin tanıtımı” kategorisi olmuştur. Türk kültürüne ait unsurların aktarımı bakımından ise “yaşam biçimi” kategorisinde en fazla sayıda bilginin bulunduğu belirlenmiştir. Bununla birlikte araştırmanın örneklem grubu içinde yer alan gezi kitaplarında Türkçe’ de yer alan atasözleri ve deyimler ile Türk Edebiyatı’na yönelik farklı metin türlerine de yer verildiği tespit edilmiştir.