Journal Publishing as a Scientific Communication Activity in the Field of Information and Records Management (From the 1800s to the 1950s)

Abstract

Dergi yayıncılığının temel amacı, güncel bilginin hızlı bir şekilde ilgilileriyle paylaşılmasıdır. Bilimsel dergiler, ilk zamanlardan itibaren güncel bilimsel/meslekî bilginin aktarılması, bilimin gelişmesi, yaygınlaşması ve bilim insanları arasında bilimsel iletişimi geliştirmek ve güçlendirmek için önemli bir işlev görmüştür. Bu çalışmanın amacı, Bilgi ve Belge Yönetimi alanında dünyada ilk meslekî dergilerin yayınlandığı 19. yüzyılın başlarından 20. yüzyılın ortalarına kadar (1800’lerden 1950’li yıllara kadar) gerçekleşmiş olan meslekî dergi faaliyetlerini tarihsel perspektiften incelemektir. 1950’li yıllardan itibaren Bilgi ve Belge Yönetimi alanında faaliyet gösteren dergilerin bilimsel, teknolojik, ekonomik vb. nedenlerden ötürü içeriklerinin farklılaştığı görülmektedir. Ayrıca arşivcilik, kütüphane ve bilgi bilimi alanlarına özgü spesifik yayın faaliyetlerinin artması nedeniyle yeni bir dönemin başlaması, üst yıl sınırının belirlenmesinde etkili olmuştur. Bu kapsamda ilk arşivcilik dergisi 1806 yılında Zeitschrift für Archivs- und Registraturwisscnschaft adıyla Bamberg’de (Almanya); ilk kütüphanecilik dergisi ise 1861 yılında Annuaire du Bibliophile, du Bibliothécaire Et de l’Archiviste pour l’Année başlığıyla Paris’te (Fransa) yayınlanmıştır. Çalışmanın incelendiği zaman aralığında yakın alanları da içine alan 138 kütüphanecilik dergisinin yayınlandığı; buna karşın yakın alanlar ile birlikte arşivcilik konusunda ise 98 derginin yayınlandığı tespit edilmiştir. Çalışma sonucunda 1950’li yıllara kadar yürütülen ilk meslekî dergi faaliyetlerinin sadece arşivcilik ve kütüphanecilik alanına özel olmasından başka arşivcilik, diplomatik ve tarih bilim alanları bir arada; kütüphanecilik, dokümantasyon, müzecilik alanları da bir arada olmak üzere karma bir yayın içeriği eğilimi gösterdiği anlaşılmıştır. Araştırmada nitel araştırma yönteminden ve durum çalışmasından yararlanılmıştır. Verilerin analizi için doküman analizi yöntemine başvurulmuştur.