Okumayı Etkileyen Psikolojik Faktörler

Abstract

Türkçe derslerinin amacı temel dil becerileri gelişmiş, dinlediklerini, okuduklarını doğru ve tam anlayabilen, duygu ve düşüncelerini etkili bir biçimde sözlü veya yazılı olarak aktarabilen bireyler yetiştirmektir. Okuma, en sık kullanılan dil becerilerinden biridir. Yıllarca okumanın davranışsal boyutu üzerinde odaklanılmıştır. Oysa tutum, kaygı, ilgi, motivasyon, öz yeterlik gibi duyuşsal etmenlerin de okuma üzerinde mühim tesiri bulunmaktadır. Dolayısıyla başarılı bir okuma yaşantısının oluşturulması ve nitelikli okurların yetiştirilmesi sürecinde okumayı etkileyen psikolojik faktörlerin de dikkate alınması gerekmektedir. Bu çalışmanın amacı, okuma psikolojisi konusunu tutum, ilgi, motivasyon, kaygı, özyeterlik kavramlarından yararlanarak açıklamaktır. Nitel araştırma yöntemlerinden durum deseni ile yapılandırılan çalışmada ilk olarak araştırma sorusuna uygun biçimde konunun bütün boyutlarının incelendiği bir literatür taraması yapılarak okuma ve psikoloji kavramları ile ilgili temel başlıklar belirlenmiştir. Ardından okuma ve psikoloji ilişkisi bağlamında okumayı etkileyen duyuşsal özelliklerden tutum, öz yeterlik, kaygı, ilgi ve motivasyon kavramları açıklanarak okuma ile ilişkileri gözler önüne serilmiştir. Tutum, Öz yeterlik, kaygı, ilgi, motivasyon gibi unsurların dikkate alınması hem okuduğunu anlamaya yardımcı olur hem de akademik başarının artmasına katkı sağlar. Bu bağlamda okumayı etkileyen psikolojik faktörlerle ilgili kısıtlı çalışmaların olduğu belirlenmiş, bu konuyu ele alan çalışmaların artırılması gerektiği sonucuna ulaşılmıştır.