TUNUS CUMHURBAŞKANI KAYS SAİD'İN ANAYASAL POLİTİKASI: 2022 ANAYASA REFERANDUMU

Abstract

Tunus, Arap Baharı ülkeleri arasında, görece başarılı kabul edilen tek ülke olarak gösterilmiştir. Ancak, Cumhurbaşkanı Kays Said’in Temmuz 2021 yılından itibaren uyguladığı anayasal siyaset, Tunus’ta anayasal ve siyasal kazanımların da tartışmalı ve kırılgan olduğunu göstermiştir. 25 Temmuz 2021’de ekonomik ve siyasal nedenlerle gerçekleştirilen halk protestoları neticesinde Cumhurbaşkanı Kays Said, 2014 Anayasası’nın 80’inci maddesine dayanarak olağanüstü hal tedbirleri almıştır. Bu doğrultuda Said, Başbakanı görevden el çektirerek ve yasama organını askıya alarak yasama ve yürütme yetkilerini uhdesinde toplamıştır. Devam eden aylarda, Said, Yüksek yargı Konseyi, geçici Anayasa Mahkemesi gibi temel anayasa kurumları ortadan kaldırmıştır. Böylece, yargıyı da kontrol altına almaya çalışmış ve işlemlerini denetimsiz bırakmıştır. Bunların da ötesinde Cumhurbaşkanı Said, ayrıca, devrim sürecinde büyük ölçüde uzlaşı ile kabul edilen 2014 Anayasası’nı değiştirmeye girişmiştir. Bu doğrultuda, 25 Temmuz 2022’de gerçekleştirilen düşük katılımlı referandumda yeni anayasa kabul edilmiştir. Said, ülkeyi Aralık 2022’de yapılması planlanan seçimlere kadar yöneteceğini ilan etmiştir. Bu çalışmada, Cumhurbaşkanı Kays Said’in olağanüstü hal tedbirlerinin Anayasa’ya uygun olup olmadığı değerlendirilmiştir. Akabinde Said’in 2022 Anayasası gerek yapım süreci gerek içerik açısından değerlendirilmiştir. Sonuç olarak Said, Tunus’un 2014 Anayasası ile elde ettiği birçok kazanımı yok ederek dizginsiz bir başkanlık sistemi yürürlüğe koymuştur.