Eastern Mediterranean Problem from Regional (In)Security to Global (In)Security

Abstract

Neo-fonksiyonalist yaklaşımdaki yayılma etkisi, bir alanda ortaya çıkan işbirliği süreçlerinin diğer alanlara sirayet etmesini ifade etmektedir. Dolayısıyla yayılma etkisi işbirliği alanlarının genişlemesiyle bir uyum ortamı yaratmaktadır. Bu durumun tersi de mümkündür. Yani kriz durumlarında da olumsuz bir yayılma etkisi ortaya çıkabilir. Ekonomik alanda başlayan bir işbirliği nasıl ki siyaset, güvenlik ve kültür alanlarında bir yayılma etkisi yaratabiliyorsa bölgesel bir krizin tırmanması, silahlanma yarışının artması, kamplaşmalar ve büyük güçlerin krizi tırmandırıcı etkileri de tersine yayılma etkisi yaratmaktadır. Bu çalışmada Doğu Akdeniz’deki krizin tersine yayılma etkisi (reverse spill-over) yarattığı ele alınmakta ve bu güvensizliğin gelecekte küresel güvenliği de tehdit edecek çıktıları olacağı tartışılmaktadır. Yakın zamanda bölgesel bir nitelik taşıyan Doğu Akdeniz’de yaşanan sorunların dinamiğini de güvenlik konusu oluşturmaktadır. Doğu Akdeniz’de kıta sahanlığı ve sınır güvenliğinden ticaret yolları ve enerji güvenliğine kadar birçok sorunun nedeni, bölgesel ve küresel aktörlerin güvenlik ihtiyaçları çerçevesinde şekillenmektedir. Bölgesel aktörlerin deniz yetki alanları ve hidrokarbon rezervleri konusundaki anlaşmazlıkları ve paylaşım sorunlarının çözümsüzlüğü, küresel aktörlerin bölgeye müdahale potansiyelini artırmaktadır. Bu durum, bölgesel güvensizliğin küresel güvensizliğe dönüşmesine yol açmaktadır. Bölgesel sorunların çözüme kavuşturulması, küresel aktörlerin müdahale potansiyelinin azalmasında etkilidir. Bölgesel güvenliğin tesis edilmesi küresel güvenliğe katkı sağlanmasında önemli bir faktördür.