Evaluation of the Dynamics of Strong Research Collaboration in TUBITAK Projects by Social Network Analysis

Abstract

İşbirliği ağları, araştırmacıların bilimsel işbirliğini gösteren düğümlerden ve çok sayıda bağlantıdan oluşmaktadır. Bu ağları sosyal ağ analizi yöntemi ile incelemek mümkündür. Bu makalenin amacı, Türkiye’deki üniversiteler tarafından yürütülen Tübitak 1001 projeleri kapsamında ortak işbirliğine dayalı oluşturulan üniversiteler arası işbirliği ağlarının görselleştirmesi ve önemli pozisyonda yer alan üniversitelerin tespit edilmesidir. Bu bağlamda Tübitak 1001 proje işbirliklerinin mevcut durumuna ışık tutmak amaçlanmıştır. Çalışmanın örneklemi 2012-2020 yılları arasında yürütülen 2323 adet TÜBİTAK 1001 projesinden oluşmaktadır. Ağın genel yapısı ise toplam 193 üniversite (düğüm) ve 2805 ortak işbirliğini (bağlantı) kapsamaktadır. Her düğüm TÜBİTAK 1001 proje işbirliği ağındaki bir üniversiteyi temsil ederken toplam araştırmacı sayısı 8.205 kişiden oluşmaktadır. Bilimsel işbirliği UCINET 6.732 ve NetDraw 2.168 yazılımı kullanılarak sosyal ağ analizi yöntemi ile analiz edilmiştir. Bu kapsamda öncelikle TÜBİTAK 1001 projeleri ve işbirlikleri hakkında genel bilgilere yer verilmiştir. Ardından en çok işbirliği yapılan üniversiteler ve en güçlü üniversite işbirlikleri tespit edilmiştir. Daha sonrasında ise TÜBİTAK 1001 proje işbirliğini incelemek için merkezilik analizi gibi çeşitli sosyal ağ analizi (SNA) yöntemleri kullanılmıştır. İşbirliklerin sosyal ağlardaki durumunu yansıtan merkezilik hesaplamaları, ağ analizinde en önemli ölçütlerden biridir. Uygulanan analizler sonucunda üniversitelerin ağdaki performans ve rollerini değerlendirmeye yönelik faydalı bilgiler elde edilmiştir.