Bilgisayarlı Tomografi Görüntülüme Hizmetinin Dış Kaynak Kullanımı Maliyet-Karlılık Analizi ve Covid-19 Pandemisi Etkisi

Abstract

Araştırmanın amacı, hastanelerde Bilgisayarlı Tomografi (BT) görüntüleme hizmetlerinin COVID-19 salgınıyla birlikte nasıl evrim geçirdiğini belirleyerek, hastanelerin bu hizmeti kendi kaynaklarıyla mı yoksa Dış Kaynak Kullanımı (DKK) yoluyla mı sağlanmasını maliyet-karlılık analizi yaparak değerlendirmektir. Çalışmanın verileri, doküman analizi yoluyla elde edilmiştir. Araştırmanın evrenini Türkiye'deki bir üniversite hastanesi oluştururken, örneklem ise radyoloji klinik hizmetlerindenki BT hizmetlerinden oluşmaktadır. Çalışmada hastane tarafından sağlanan BT hizmetleri ile (DKK) yoluyla sunulan hizmetlerin 2019-2020 yıllarındaki gelir ve giderleri incelenerek karlılık analizi gerçekleştirilmiştir. BT hizmeti için yapılan maliyet karlılık analizinde, 2019 yılında DKK yöntemiyle %37 oranında 462.329,39 TL faaliyet karı, 2020 yılında %48 oranında toplam 492.715,52 TL faaliyet karı elde edilmiştir. Hastanenin kendi BT cihazıyla 2019 yılında %240 oranında 241.066,26 TL faaliyet zararı, 2020 yılında %30 oranında ve 74.497,57 TL faaliyet zararı tespit edilmiştir. Ancak 2020 yılından itibaren COVID-19 salgını sebebiyle hastanenin kendi BT cihazı çekim sayıları %179 oranında artmıştır. Buna bağlı olarak 2020 yılı için BT hizmetinden elde edilen gelir artarken maliyetlerin belli oradan sabit kalması zararı ciddi oranda düşürmüştür. Çalışmanın genelinde BT hizmetini hastanenin kendi imkânlarından ziyade DKK’ya başvurması karlılık açısından tercih edilmesi sonucuna varılmış olmasına rağmen COVID-19 gibi beklenmedik durumlarda hastanenin kendi imkanlarıyla sunduğu hizmetin zarar bile edilse önemli ve gerekli olabileceği sonucuna varılmıştır.