Bilginin Üretilmesi ve Yayılmasında Pozitif Dışsallıklar: Oyun Teorisi Yaklaşımı

Abstract

Bilginin nasıl üretildiğinin ve yayıldığının incelenmesi günümüz bilgi yoğun ekonomilerinin anlaşılması için kritik öneme sahiptir. Bilgi ekonomisi ve onu kapsayan bilgi toplumunda yararlı bilgi, sadece araştırma laboratuvarlarında, üniversitelerde ve firmalarda üretilen ve genellikle Ar&Ge’ye dayalı formel bilgiyi kapsamamaktadır. Piyasada; piyasa dışındaki sosyal ağlarda; bilgi, haber, teknoloji üretilen (yerel ve küresel) topluluklarda da yararlı bilgi üretilmekte olup bu bilgiler de en az formel bilgi kadar piyasa ekonomisinin etkin bir şekilde işlemesi için gereklidir. Daha enformel olan bu çeşit bilgi zamana ve mekâna göre değişiklik göstermekte ve kişiler arasında sadece iş sözleşmesi, satış sözleşmesi gibi yollarla yayılmamaktadır. Bu tür bilgi, örtük bilgide olduğu gibi sözlü ve/veya sözsüz birçok yöntemle yayılabilmektedir. Bu çalışmada bilgi üretilmesi ve yayılmasının dinamikleri oyun teorisi kullanılarak incelenmektedir. Çalışmada, örtük bilginin bilgi yayılmasında önemli olduğu durumlarda, bilgi üretimine katkıda bulunan aktörlerin bilginin yayılmasının ortaya çıkardığı pozitif dışsallıklardan katkıda bulunmayan aktörlere göre çoğu zaman daha fazla yararlandıkları gösterilmektedir.