Homo Islamus and Its Reflections in Islamic Economics

Abstract

Ekonomi bilimi değerlerden bağımsız değildir. Antik Yunan felsefesinde ahlâk ilminin üç temel alt başlığı etik, ekonomi ve politikadır. İslâm iktisadını da ahlâk ve din eksenli düşünmek gereklidir ve belirli normatif ve felsefi değerler üzerine inşa edilmiştir. Bu değerler, ekonomik bilginin kurgusuna dahil edilen belirli bir dünya görüşünden veya ontolojik perspektiften gelir. Ayrıca farklı dünya görüşleri sadece felsefi farklılıklar yaratmayabilir. Aynı zamanda farklı ekonomik yaklaşımlar kavramsal, davranışsal ve politika farklılıkları da oluşturabilmiştir. İnsan doğası, onu ortaya koyan bilim adamlarının ahlaki değeri veya inancı ne olursa olsun, aslında değerlerden bağımsız bir kavram değildir. Homo İslamicus’ta İslam Ahlak ekonomisinin etik kodları üzerine kurulmuş insan tipini temsil eder. Bu çalışmada klasik Batı ekonomi literatürünün kavramsallaştırdığı homo economicus ile homo islamicus karşılaştırılmıştır. Sonrasında homo islamicus’un gerçek İslam iktisadi hayatında ne kadar karşılık bulduğu aktarılmıştır. Son elli yıldır şaşalı bir büyüme gösteren İslami bankacılık ve finans endüstrisi İslam toplumlarının refaha erişmesinde gerçekten başarılı olamadığı irdelenmeye çalışılmıştır.