Kültür Ekonomisi ve Turizmi Ekseninde Kırgızlarda Kiyiz (Keçe)

Abstract

Türklerin birincil el sanatlarından biri olan keçe, konargöçer yaşam tarzı sürmüş Kırgızlar için de oldukça önemli bir kültürel miras ürünüdür. Nitekim keçe sanatı, günümüz Kırgız toplumunda modern çağın dinamiklerine uyarlanarak kullanım çeşitliliği ile güncel ve popüler olma etkinliğini sürdürmektedir. Bu bakımdan, Kırgız kültüründe keçenin geçmişten günümüze görünümünü ve keçecilik geleneğinin modern çağda sürdürülme alanlarını ortaya koymak önemli görülmüştür. Zira Kırgız kültürünün en eski el sanatlarından olan keçe; geleneğin korunması, sürdürülmesi, kültürün sürdürülebilirliği ve kültürel ifade çeşitliliği noktalarında önemli bir role sahiptir. Ayrıca keçeye işlenen nakışların her biri Kırgız tarihi, felsefesi, yaşantısı, zihniyeti ve değerlerinden bilgiler sunmaktadır. Bu bakımdan çalışma, geçmişten günümüze keçenin geçirmiş olduğu değişim ve dönüşüm ekseninde kültür ekonomisi ve turizmine olan katkısını ortaya koymayı amaçlamaktadır. Diğer bir deyişle, incelemede Kırgızlar için keçenin önemi, keçeden yapılan eşyaların değişim ve dönüşümü, eşyaların günümüz Kırgız kültürüne, ekonomisine, turizmine olan katkıları ortaya konmuştur. Söz konusu hususların etkin bir biçimde irdelenebilmesi amacıyla çalışma ile ilgili yazılı kaynaklar tespit edilmiştir. Ardından keçenin hâlihazırdaki görünümünün hangi şekillerde olduğunu göstermek adına alan araştırması ile elde edilen veriler analiz edilmiştir. Buna göre Kırgız toplumunda keçecilik geleneğinin pek çok işleve sahip olduğu ve bu sebeple keçenin kullanımının günümüze dek sürdürüldüğü görülmüştür. Ayrıca keçecilik geleneğinin değişim ve dönüşüm yaşamasının yanı sıra ülkeye kültür ekonomisi ve turizmi bakımından önemli katkılar sağladığı da belirlenmiştir.