BRİC-T ÜLKERİ VE KREDİ DERECELENDİRME KURULUŞLARININ OBJEKTİFLİĞİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ

Abstract

Liberalleşmeyle birlikte sermayenin, karlı ve güvenli yatırımlara yönelme arzusu, finansal araçların çeşitliliğinin artması, sermaye piyasalarının giderek şeffaflığını yitirmesi bununla birlikte ülkelerin ve şirketlerin fon ihtiyaçları, kredi derecelendirme kuruluşlarını kilit bir noktaya taşımıştır. Derecelendirme kuruluşları yatırımcıların risk-getirisini ölçerek belirsizliği ortadan kaldıracak bilgiyi yatırımcıya sunar. Yatırımcılar güvenli liman olarak gördüğü derecelendirilmiş finansal araçlara yöneldiğinden, ülkeler ve şirketler bu yatırımcıların fonlarını kendine çekmek için derecelendirme şirketlerinden, derecelendirilme talebinde bulunurlar. Küresel ekonominin işleyişinde kritik rol üstlenen bu kuruluşların bağımsız ve tarafsız bir derecelendirme yapılması ihtiyacı; ülke, şirketler ve yatırımcıların kazanç, maliyet ve itibarı açısından son derece önemlidir. Çünkü derecelendirme ülke ve şirketlerin borçlanma maliyetlerini etkilemektedir. Bu çalışmada kredi derecelendirme kuruluşlarının tarihsel gelişimi, önemli kredi derecelendirme kuruluşları hakkında bilgiler sunulmuş, kredi derecelendirme yöntemleri ve örnek uygulamalarla ele alınmıştır. Derecelendirme kuruluşlarının öngöremediği ülke ekonomik krizleri ve şirket iflaslarından sonra kuruluşların objektifliği tartışılmaya başlanmıştır. Özellikle 2008 yılında yaşanan finansal kriz ve Lehman Brothers olayı, bu kuruluşların objektifliği konusu dünya genelinde sert eleştirilere maruz kalmıştır. Bu kapsamda BRIC ülkeler ile Türkiye’nin politik, ekonomik ve finansal göstergeleri ortaya konulmuş PRS-ICRG yöntemine göre birleşik skorlar bulunmuştur. Daha sonra Moody’s derecelendirme kuruluşun bu ülkelere verdiği kredi notu ve ülkelerin birleşik skorları karşılaştırılmıştır.