Esansiyel Hipertansiyon Tanılı Hastaların Üstbilişler, Bilişsel Dikkat Kilitlenmesi ve Anksiyete Belirtilerinin İncelenmesi: Vaka-Kontrol Çalışması

Abstract

Amaç: Üstbilişsel değişkenlere odaklanan bu araştırma, hipertansiyon hastaları ve sağlıklı kontrol grubu arasında üstbilişsel inançlar, bilişsel dikkat kilitlenmesi ve anksiyete belirtilerini karşılaştırmayı amaçlamaktadır. Gereç ve Yöntemler: Vaka-kontrol çalışması şeklinde dizayn edilen mevcut çalışmanın örneklemini kardiyoloji polikliniğine ardışık başvuran 128 hipertansiyon hastası ve 231 sağlıklı kontrol oluşturmaktadır. Çalışmaya dahil edilen gönüllülere sosyodemografik veri formu, Beck Anksiyete Envanteri (BAE), Üstbilişler-30 ölçeği (ÜBÖ-30) ve Bilişsel Dikkat Kilitlenmesi Ölçeği (CAS-1) uygulanmıştır. Elde edilen veriler usulüne uygun hesaplanarak istatistiki işleme tabi tutulmuştur. Bulgular: Çalışmaya dahil edilen katılımcıların yaş ortalaması 51.81±8.07 yıldı ve %75.5’i (n=271) kadındı. İki çalışma grubu arasında sosyodemografik verilerin karşılaştırılmasında istatiksel olarak fark saptanmamıştır (p>0.05). Esansiyel hipertansiyon ve sağlıklı kontrol grubu arasında BAE (t=-3.700, p<0.001), ÜBÖ-30 kontrol edilemezlik ve tehlike (t=-3.587, p<0.001) ve düşünceleri kontrol ihtiyacı (t=-2.233, p=0.020) alt boyutları, CAS-1 bilişsel dikkat (t=-3.543, p<0.001), inanç (t=-2.454, p=0.015) ve toplam (t=-3.364, p<0.001) skorlarında istatiksel olarak anlamlı farklılık saptanmıştır. Sonuçlar: Mevcut çalışma, esansiyel hipertansiyon hastalarının anksiyete ve üstbiliş aktivasyonlarının daha yüksek olduğunu ortaya koymuştur. Bu sonuçların üstbilişsel süreçler ile fiziksel sorunlar arasındaki ilişkiyi ortaya koyması nedeniyle önemli olduğunu düşünüyoruz. Bununla birlikte esansiyel hipertansiyon hastalarına yönelik planlanacak terapotik müdahaleler için çalışmamızın sonuçlarının ışık tutacağı düşünülebilir.