SİYASİ PARTİLERE DEVLET YARDIMI: TÜRKİYE ÖRNEĞİ

Abstract

Siyasi partiler kuruluş ve teşkilatlanmalarının yanı sıra faaliyetlerini sürdürebilmek için de mali kaynağa gereksinim duyarlar. Partiler söz konusu finansman ihtiyacını çeşitli gelir unsurlarından sağlamakla birlikte bu unsurların başında devlet yardımı gelmektedir. Dünyada siyasi partilere devlet yardımı dağıtımında belirli ilkeler ve asgari eşik değerler esas alınmaktadır. Ancak, her ülke farklı nedenlerle devlet yardımına yönelik çeşitli düzenlemeler yapmaktadır. Türkiye’de de 1961 Anayasasında 1971 yılında yapılan değişiklikten günümüze kadar siyasi partiler devlet yardımından yararlanmıştır. Dağıtım kriterleri ise hep tartışılagelmiştir. 1982 Anayasasında dağıtım kriterlerinin anayasada düzenlenmesi bu tartışmaları sonlandırmamıştır. Hükûmet etme işlevini üstlenen siyasi partilerin var olan konumlarını kullanarak sübjektif amaçlar doğrultusunda yasal değişiklikler yapmaları devlet yardımının etkinliğinin sorgulanmasına neden olmuştur. Cumhurbaşkanlığı hükûmet sistemine geçiş ile de demokrasi, siyasal rekabet ve eşitlik gibi ilkeler bağlamında mevcut durumun yeniden gözden geçirilmesi gerekmektedir. Bu kapsamda, Anayasanın 68. maddesinde yapılacak değişiklik ile demokratik bir rejime uygun nesnel kurallara dayalı bir devlet yardımı sisteminin kurulması gereklidir. Çalışmanın temel amacı, Türkiye’deki hâlihazırda sorunlu olan devlet yardımı sisteminin revize edilmesi gerekliliğini ele almaktır.