ÇOCUKLARA YÖNELİK PLASTİK REKONSTRÜKTİF VE ESTETİK AMAÇLI TIBBİ MÜDAHALELERİN HUKUKA UYGUNLUK ŞARTLARI

Abstract

İnsan vücudunun karmaşık yapısı nedeniyle tıp bilimi çeşitli ana bilim dallarına ayrılmaktadır. Plastik rekonstrüktif ve estetik cerrahi de bunlardan biridir. Rekonstrüktif cerrahi, doğuştan gelen veya kaza, hastalık gibi sebeplerle sonradan ya da kendiliğinden oluşan fiziksel görüntü ve/veya işlev bozukluklarını düzeltmeye; estetik cerrahi ise kişinin anatomik farklılıkları nedeniyle duyduğu ruhsal yakınmaları gidermeye veya sadece genç ve güzel görünme isteğini karşılamaya yöneliktir. Ayrıca günümüzde cerrahi olmayan estetik müdahaleler da yaygındır. Rekonstrüktif ve estetik amaçlı tıbbi müdahale ifadesi ile cerrahi olan ve olmayan tüm uygulamalar kastedilmektedir. Fiziksel ve/veya işlevsel bozukluklardan kurtularak toplumun idealize ettiği görüntüye kavuşma ve güzelleşme isteği, bu tür müdahalelerin artmasına neden olmaktadır. Artışa paralel şekilde yaş ortalaması gitgide düşmekte ve karşımıza hasta olarak çocuklar da çıkmaktadır. Çalışma, velayet altındaki küçük çocuklara yönelik rekonstrüktif ve estetik amaçlı tıbbi müdahalelerle sınırlıdır. Bu müdahalelerin hukuka uygunluğunun denetlenmesinde, öncelikle çocuğun yararına olup olmadıkları incelenmelidir. Uzman hekim tarafından yapılmaları şarttır. Ayırt etme gücü olmayanlara yönelik rekonstrüktif müdahalelere, çocuğun yararının bulunması şartıyla, yasal temsilci rıza beyanında bulunabilecektir. Estetik amaçlı müdahalelerin ise yasal temsilcinin rızasıyla yapılması mümkün değildir. Ayırt etme gücü olan çocukların ise rekonstrüktif müdahalelere tek başlarına rıza beyanında bulunabilecekleri kabul edilmelidir. Ancak önemli nitelikte rekonstrüktif müdahalelerde ve estetik amaçlı müdahalelerin tamamında, çocuğun rıza beyanı yanında yasal temsilcinin de rızası aranmalıdır. Yasal temsilcinin rıza beyanında bulunmaması, çocuğun korunması gereken durumlarda müdahaleyi önleme yetkisi olarak işlev görecektir.