Türkiye Beslenme Rehberinde Yaş Gruplarına Özgü Önerilen Menülerin Yaşam Döngüsü Göstergeleriyle İncelenmesi: Su Ve Karbon Ayak İzi-Reference-Cited by-同舟云学术

Türkiye Beslenme Rehberinde Yaş Gruplarına Özgü Önerilen Menülerin Yaşam Döngüsü Göstergeleriyle İncelenmesi: Su Ve Karbon Ayak İzi

Published:2024-05-03 Issue:1 Volume:4 Page:144-164
ISSN:2757-9905
Container-title:Fenerbahçe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi
language:
Short-container-title:

Author:

Karaçil Ermumcu Merve Şeyda¹^ORCID,Aloğlu Bengi²^ORCID,Akdağ Narin²^ORCID,Köroğlu Nilüfer Banu²^ORCID

Affiliation:

1. Akdeniz Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Beslenme ve Diyetetik

2. AKDENİZ ÜNİVERSİTESİ, SAĞLIK BİLİMLERİ FAKÜLTESİ, BESLENME VE DİYETETİK BÖLÜMÜ, BESLENME VE DİYETETİK PR.

Abstract

Son yıllarda, nüfusun hızla artması; iklim krizi, gıda ve su israfı gibi problemleri de beraberinde getirmiştir. Sürdürülebilir beslenme modelleri, insanların yaşam kalitesini arttırarak; doğal kaynakların kullanılmasını ve çevresel etkileri ise azaltarak olumlu etkiler göstermektedir. İçeriğindeki besinlerin çevresel etkileri değerlendirilirken; su ve karbon ayak izi hesaplamalarından yararlanılmaktadır. Bu çalışmada, Türkiye Beslenme Rehberi (TÜBER) 2015’te önerilen yaşa özgü menülerin makro ve mikro besin ögeleri gereksinimlerinin karşılanma oranlarının yanı sıra; besinlerin su ve karbon ayak izleri de hesaplanarak çevresel etkileri değerlendirilmiştir. Menülerde karbon ayak izine en fazla katkı yapan besinlerin peynir, inek sütü ve dana eti olduğu; su ayak izine en çok katkı yapan besinlerin dana eti, tavuk yumurtası, beyaz peynir ve inek sütü olduğu tespit edilmiştir. Bitkisel besinlerin ise karbon ve su ayak izlerinin daha düşük olduğu belirlenmiştir. Diğer menülere kıyasla, enerji içeriği yüksek olan yetişkin erkek (36 yaş) bireye özgü menünün karbon ve su ayak izlerinin de yüksek olduğu; enerji içeriği düşük olan erkek çocuğa (4 yaş) özgü menünün karbon ve su ayak izlerinin de düşük olduğu görülmüştür. Dolayısıyla, beslenme rehberlerinde örnek menüler planlanırken; menünün enerji içeriğinin hayvansal ve bitkisel besinlerden karşılanan miktarlarının dengeli olması, çevresel etkilerin minimum düzeyde tutulması için oldukça önemlidir.

Publisher

Fenerbahce University

Reference28 articles.

1. Aktaş, N. (2011). Besin rehberleri: Beslenme eğitiminde görsel bir araç. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (25), 11-16. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/1724373

2. AlBlooshi, S., Khalid, A.  Hijazi, R. (2022). The barriers to sustainable Nutrition for sustainable health Among Zayed University students in the UAE. Nutrients, 14(19), 4175. Doi: https://doi.org/10.3390/nu14194175

3. Balan, I. M., Gherman, E. D., Gherman, R., Brad, I., Pascalau, R., Popescu, G.  Trasca, T. I. (2022). Sustainable nutrition for increased food security Related to Romanian consumers' behavior. Nutrients, 14(22), 4892. Doi: https://doi.org/10.3390/nu14224892

4. BeBis. 2017-“Windows için Ebispro, Stuttgart, Almanya”, Türkçe versiyon BeBis, versiyon 8; veri tabanları: bundeslebenmittelschlüssel, 3.01B ve diğer kaynaklar. Almanya: Pasifik Elektrik Elektronik Ltd. Şti.

5. Burlingame, B., & Dernini, S. (2012). BIODIVERSITY AND SUSTAINABLE DIETS UNITED AGAINST HUNGER 3–5 November 2010 FAO Headquarters, Rome.