Sivil Mimari'nin Sıradışı Örneklerinden: Arastalı Köprüler

Abstract

Köprü Mimari, kuşkusuz sivil mimarî örnekleri arasında önem arz eden yapı grubu arasındadır. Köprüler; bulundukları konumun özelliklerini yansıtmaktadırlar. Köprü mimarisi, hemen her medeniyette anıtsal yapıları gereği dikkat çekici örnekler barındırırlar. Söz konusu köprüler, halkın ihtiyaçlarına cevap veren işlevsel bir inşa anlayışı ile ele alınmışlardır. Kimi örnekler, önemli ticaret yolları üzerinde konumlanırken kimileri ordu geçişleri, hac yolları gibi kilit noktalarda işlevlerini sürdürürler. Bunun yanı sıra geniş su yataklarının birbirinden ayırdığı yerleşim bölgelerini birbirini bağlama vazifesi görürler. Köprü mimarisi içinde görülen farklı plan tipleri arasında kuşkusuz arastalı (dükkanlı) köprüler dikkat çekicidir. Bünyelerinde bulundurdukları dükkân yapıları ile birlikte plan tipleri arasında ayrılırlar. Dünyanın farklı noktalarında yer alan bu sayıca az örnekler, mimarlık tarihi açısından ayrıca önem arz eder. Söz konusu dükkanların kimi örneklere daha sonradan eklendiği ifade edilmektedir. Makalede arastalı köprü örnekleri; mimari, tezyinat, malzeme ve teknik hususlar açısından incelenmiştir. Bulundukları bölgede güzergahların önemi üzerinde durulmuş ve bilgileri verilmiştir.