Hint-Pakistan Alt Kıtasında Yenilikçi Bir Yaklaşım Örneği: Câvid Ahmed Gâmidî

Abstract

Pakistan’ın çağdaş teolojik arenasında seçkin bir figür olarak bilinen Câvid Ahmet Gâmidî, Hindistan’ın alt kıtasındaki fikrî çeşitliliği ve dinî dinamizmin ortaya çıkardığı Farâhî geleneğinin bir parçasıdır. Çalışmamızda, Farâhi geleneğin temel özelliklerine yer verilecek ve Gâmidî’nin ekolünün temsilcisi olması bağlamında şekillenen kelâmi yöntemine odaklanılacaktır. Bu bağlamda özellikle vahiy ve sünnet anlayışına yoğunlaşılacaktır. Zira onun kelâmî yönteminde öncelikle ilâhî mesajın yani vahyin yer aldığı görülür. Ayrıca Hz. Peygamber’den fiilen öğrenilen sünnete de yöntemi içerisinde yer verilmiştir. Gâmidî’ye göre bu kaynakların ikisi arasında nesh’ten bahsedilecekse, ancak Kur’ân’ın rivayet ve hadisleri nesh ettiğinden bahsedilebilir. Gâmidî, vahyin (İslâm) tek amacının bireyi daha iyi bir insan yapmak olduğunu ifade eder. Böyle bir süreç Tanrı’ya olan inançla başlar ve sonunda kişiyi ahlâkî nitelikleri haiz bir bireye dönüştürür. Bu çalışma; Gâmidî’nin hayatını, teolojisini tanıtmayı ve yeni zihnî araştırmalar yapmak açısından, egemen sosyal ve dinî meselelere yeni bakış açıları sunmayı amaçlamaktadır. Farâhî geleneğine dair Türkçe’de birkaç çalışma bulunmakla birlikte Gâmidî hakkında henüz hiçbir çalışmanın yapılmamış olması nedeniyle mevcut makale önem arz etmektedir.